Λίγα – ελάχιστα είν’ εκείνα στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε οι άνθρωποι. Ότι το ανώτερο αγαθό είναι η υγεία, είναι σίγουρα ένα απ’ αυτά. Πανανθρώπινη και διαχρονική η εμβέλεια -αποδοχή της πίστης στην αξία της υγείας, ‘‘της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ανθρώπου κι όχι μόνο της απουσίας νόσου ή αναπηρίας’’ (ΠΟΥ).
Η αποκομιζόμενη με τη ζωή εμπειρία, τροφοδοτεί τον άνθρωπο με εικόνες θετικές – αρνητικές για τους συνανθρώπους & το περιβάλλον του. Μ’ αυτές ζούμε, συνιστούν τη νοητική και συναισθηματική μας μάθηση, αυτές κουβαλάμε, βάσει αυτών συμπεριφερόμαστε. Η σταδιακή, προχωρημένη πολύ πια, απομάκρυνση απ’ τη φύση κι η υπαγωγή στην κυριαρχία της εικόνας των ΜΜΕ και την ψηφιακή πραγματικότητα της νέας εποχής, κατακλύζουν τον άνθρωπο καθημερινά με τις πιο αρνητικές όψεις της ζωής: ασχήμιες, εγκλήματα, πολέμους, ηθική διαφθορά, αποθέωση του προσωπικού συμφέροντος, χρήμα, ατομικισμός. Βομβαρδιζόμενοι ανηλεώς με σκηνές φρίκης, αποτυπώνουμε ακούσια την ανθρώπινη κακία, εγκληματικότητα, συμβιώνουμε μ’ αυτά, αξιολογούμε τους άλλους και δυσπιστούμε προς τον καθένα· «Όλα – σχεδόν – τα σημερινά Άτομα είναι ψυχικώς άρρωστα, διότι συμβιώνουν –διαρκώς- με το Αρνητικόν, και ακόμη: δεν υπάρχει -πλέον- κοινωνία συνανθρώπων» αλλά αρένα όπου η δύναμη, η πονηριά ή η αγιότητα, εκμεταλλεύονται & κατασπαράσσουν! έγραφε ο αείμνηστος συμπατριώτης μας καθηγ. Μ. Φαράντος. Κι εμβαθύνοντας «ζούμε πλέον όχι μόνον απ’ έξω, αλλά και μέσα, στην ψυχή και στο νου μας με το αρνητικό: το εγκληματικό, το νεκρό, το διεφθαρμένο κλπ. Όλοι έχομε γίνει ψυχασθενείς, γι’ αυτό και η ζωή μας βιώνεται κι εκδηλώνεται σαν ασχήμια. Η αγένεια, η ασχήμια κλπ. δεν είναι στιγμιαίες εκδηλώσεις» (Μέγα Λ. Φαράντου, Δρόμοι σιωπής/ στην κοινωνική απαξίωση, εκδ. Έσοπτρον, σ. 199).
Η περιοχή μας, δηλ. οι άνθρωποί της, ευτύχησαν να την προκρίνει, τη μητρίδα γη, όπως έλεγε ο αείμνηστος Π. Σακελλαρόπουλος, καθηγητής και ιδρυτής της Κινητής Ψυχιατρικής Μονάδας Νομού Φωκίδας: Μεθοδικά, επίμονα, συστηματικά εργάστηκε στο ευλογημένο έργο ζωής: την Πρόληψη, Έγκαιρη Παρέμβαση και Περίθαλψη στην Κοινότητα, για τους αδελφούς μας τους ελαχίστους πρώτιστα, την ποιότητα ζωής και την αποκατάσταση των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Πολύς ο σπόρος που έσπειρε, μεγάλοι οι δρόμοι που άνοιξε, οι δομές που καινοτόμα και πρωτοποριακά θεμελίωσε. Μια απ’ αυτές κι η Εταιρία Μέριμνας & Αποκατάστασης Ατόμων με Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα, ιδρυμένη το 1997. Το κοινωφελές έργο της εξαπλώνεται, συντροφεύει, απαλύνει πόνους, χτυπά προκαταλήψεις, νοηματοδοτεί. Απ’ τις προσφιλείς εκφράσεις του Π. Σακελλαρόπουλου ήταν: ο γιατρός πρέπει να δονηθεί συναισθηματικά και να μην είναι ψυχρός παρατηρητής. Κι αυτό που έχομε, για να μη μας συντρίψει η αλήθεια - πραγματικότητα, είναι η Τέχνη.
Στις σελ. του παρουσιαζόμενου βιβλίου η κ. Δέσπ. Παπαϊωάννου μας υπενθυμίζει την άποψη του Λ. Τολστόι, «Η Τέχνη είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα στην οποίαν ένας άνθρωπος χρησιμοποιώντας ορισμένα εξωτερικά σημάδια, μεταβιβάζει συνειδητά σε άλλους συναισθήματα που είχε βιώσει· και οι άλλοι άνθρωποι επηρεάζονται ψυχικά απ’ τα συναισθήματα αυτά, τα νιώθουν κι εκείνοι» (Δημιουργικότητα χωρίς προκαταλήψεις, σ. 12). Αναντίρρητα γνωστό το πόσον η Τέχνη νοηματοδοτεί τη ζωή, ανεβάζει, ενώνει, κοινωνικοποιεί, χαρίζει τη μέθεξη, φέρνει σ’ επαφή, παρηγορεί κι ενισχύει τους ανθρώπους. Η Εταιρία Μέριμνας & Αποκατάστασης Ατόμων με Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα απ’ το 2017, εδώ & 5 χρόνια, πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει πάνω απ’ τα συνηθισμένα, ένα φεστιβάλ, δηλ. δράσεις με επίκεντρο την κοινότητα. Η κρούση θυρών έφερε ανταπόκριση, ενισχύσεις και συσπειρώσεις. Διοργανώθηκαν 3 φεστιβάλ, πριν τα παγώσει η πανδημία! πολύ επιτυχημένα, με το δικό του κεντρικό θέμα το καθένα (Διαφορετικότητα, Δημιουργικότητα χωρίς ηλικία προκαταλήψεις& Αφιερωμένο στον Π. Σακελλαρόπουλο – Ένας κόσμος που αλλάζει). Η συμμετοχή ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Στόχος· η συνεργασία της τοπικής κοινωνίας με τους φορείς που παρέχουν εκπαίδευση, παραμονή και περίθαλψη στους ανθρώπους με ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Μαζί κι η προώθηση διαδικασιών ψυχοθεραπείας και κοινωνικοποίησης των ατόμων αυτών μέσω των καλλιτεχνικών δράσεων με τις οποίες απασχολούνται όλο το χρόνο. Κι εν κατακλείδι: η αποδοχή των ατόμων με ιδιαιτερότητες απ’ την τοπική κοινωνία.
Η κινητοποίηση για τα Φεστιβάλ έφερε οργάνωση Εικαστικών εκθέσεων, 35 βιωματικά εργαστήρια στις 3 διοργανώσεις με συμμετοχή επισκεπτών των εκθέσεων & μαθητών των Σχολείων της Άμφισσας, μουσικά, χορευτικά και θεατρικά δρώμενα. Μακάρι να ξαναπαιζόταν η μουσικοθεατρική παράσταση ‘‘Για μας κελαηδούν τα πουλιά’’ αφιερωμένη στο Μιχ. Σουγιούλ, οι συναυλίες των Χορωδιών και οι θεατρικές παραστάσεις ‘‘Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα’’& ‘‘Ματωμένος γάμος’’ του Λόρκα και τα ‘‘Πορτραίτα γυναικών’’. Κι ακόμη, εκθέσεις φωτογραφίας, αθλητικοί αγώνες, συμπράξεις με σωματεία νεότητας, ξεναγήσεις σε αρχαιολογικά μουσεία, ενημερώσεις για Αιμοδοσία, δωρεά οργάνων.
Τα φεστιβάλ διεξήχθησαν, οι ενεργά συμμετάσχοντες κι οι θεατές επισκέπτες αποκόμισαν τις μοναδικές εμπειρίες τους, η προστιθέμενη αξία έμεινε στην πόλη και την περιοχή, για δεκαετίες πρωτοπόροι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, πώς με καθημερινό αγώνα να γίνονται πράξη στην κοινότητα οι αρχές της κοινωνικής – κοινοτικής ψυχιατρικής. Οι φωτογράφοι απαθανάτισαν στιγμές, αλλά στους απόηχους των 3 φεστιβάλ, χρειαζόταν κι επιχειρήθηκε, πολύ επιτυχώς, κάτι παραπάνω: η έκδοση του βιβλίου με περιεχόμενο την εμπειρία του καλλιτεχνικού φεστιβάλ ‘‘Εν Δελφοίς εστίν ο τόπος’’. Στο βιβλίο, πολυτελή προσεγμένη έκδοση με δαπάνη του ΟΠΑΣΤΕ, έχουν επιμελημένα καταχωρηθεί τα πεπραγμένα, οι μοχθήσαντες και κάτι απ’ την πατίνα- λαμπρότητα των εκδηλώσεων των 3 φεστιβάλ. Να ενισχύεται η μνήμη όσων τα έζησαν, ν’ αναπολούν και να θλίβονται οι δι’ ασημάντους αιτίας απολειφθέντες κι όλοι, μα όλοι να ευχόμαστε, το Φεστιβάλ να συνεχιστεί ακόμη πιο πετυχημένα κι ανοδικά. Αυθόρμητα εκφράζονται τα συγχαρητήρια σε εμπνευστές, ψυχή κι όλους, μα όλους αδιαβαθμήτως τους συντελεστές, τόσο των Φεστιβάλ, όσο και της έκδοσης. Κι είναι τόσα τα πρόσωπα στις σελίδες και τις φωτογραφίες, που αποθαρρύνουν ονομαστική αναφορά. Σε ένα όχι απλά μεγάλο, αληθινά τιτάνιο ανθρωπιστικό & πρωτοποριακό έργο, όπως του καθηγ. Π. Σακελλαρόπουλου, κι η συνέχιση είναι μια δημιουργία!
Κάποιος ρώτησε την ανθρωπολόγο με μεγάλη συμβολή της στη μελέτη των διαφορετικών κοινωνιών, ιδιαίτερα του δυτικού κόσμου και της μετατροπής της δυτικής επιστήμης, Margaret Mead, τι θεωρούσε ότι ήταν η πρώτη απόδειξη του πολιτισμού. Ο ερωτήσας κι εμείς, θα περιμέναμε κάποιο αγκίστρι, κεραμικά σκεύη, μυλόπετρες. Απροσδόκητα η Mead απάντησε: “Ένα ανθρώπινο μηριαίο οστούν με επουλωμένο κάταγμα που βρέθηκε σε αρχαιολογικό χώρο ηλικίας 15.000 ετών” κι όχι εργαλεία ή σκεύη, θρησκευτικά αντικείμενα. Η ανθρωπολόγος αιτιολόγησε ότι για να επιβιώσει κάποιος από ένα τραύμα, το άτομο αυτό θα έπρεπε να έχει κάποιον να τον φροντίσει – να του έχει παράσχει καταφύγιο, προστασία, φαγητό και νερό για μεγάλο χρονικό διάστημα, για να είναι δυνατή αυτή η θεραπεία. Εξήγησε περαιτέρω ότι στο ζωικό βασίλειο, όταν σπας το πόδι σου, πεθαίνεις. Δεν μπορείς να δραπετεύσεις από τον κίνδυνο, ούτε να πας στο ποτάμι να πιεις νερό, ούτε να ψάξεις τροφή. Γίνεσαι βορά των θηρίων που παραμονεύουν. H βοήθεια σε κάποιον όταν είναι σε δυσκολία, είναι η αρχή του πολιτισμού. Η φροντίδα και η βοήθεια στο διπλανό φέρνει τον πολιτισμό στον άνθρωπο. Με τόσην αύρα καλού Σαμαρείτη απόψε εδώ, ο πολιτισμός απαλύνει κι ενδυναμώνει τις ψυχές όλων μας!
Εταιρία Μέριμνας & Αποκατάστασης Ατόμων με Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα
επιμ. έκδοσης κ. Πάνος Μπαλτάς
σ. 96. 24 εκ.
Άμφισσα 2021
