Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2024

Χριστουγεννιάτικη δράση από το Κέντρο Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά του Δήμου Δελφών

 Μια Χριστουγεννιάτικη δράση κοινωνικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024, από το Κέντρο Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά του Δήμου Δελφών, σε συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας και την υποστήριξη της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας της Εταιρείας Κοινοτικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος. 


Πλήθος παιδιών συγκεντρώθηκαν στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας, όπου είχαν καταρχάς την ευκαιρία να περιηγηθούν στους χώρους της και να ενημερωθούν για τη λειτουργία και το περιεχόμενό της. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τα παιδιά ταξίδεψαν στον κόσμο των Χριστουγέννων, μέσα από την αφήγηση χριστουγεννιάτικων παραμυθιών, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Η δράση εμπλουτίστηκε με κατασκευές χριστουγεννιάτικων χειροτεχνιών, οι οποίες ακολούθως αποτέλεσαν τα στολίδια για το χριστουγεννιάτικο δέντρο της Βιβλιοθήκης. 



Μέσα από τη διαδικασία της κοινής εργασίας των παιδιών αναπτύχθηκε η ομαδικότητα, καθώς αντάλλαξαν ιδέες, συνεργάστηκαν και προσέφεραν βοήθεια το ένα στο άλλο, δημιουργώντας ένα κλίμα ενότητας και αλληλοϋποστήριξης. 



Ευχαριστούμε όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης, τους εργαζόμενους στο Κέντρο Κοινότητας, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη και την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας, καθώς και τους γονείς των παιδιών που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση. Μόνο ικανοποίηση μπορεί να αισθανόμαστε όταν μία ακόμα πρωτοβουλία του Δήμου Δελφών στέφεται με επιτυχία, έχοντας στο επίκεντρο  τα παιδιά, τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα και την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύοντας παράλληλα τη σύνδεση της τοπικής κοινότητας με τις πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Λόγω των ημερών, δε, αυτό μπορεί να είναι μεταξύ άλλων και το πνεύμα των Χριστουγέννων.




Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2024

Ημερολόγιο Φίλων Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας 2025

 

Με συνέπεια οι Φίλοι της ΔΒΑ κυκλοφορούν και για το 2025 το Ημερολόγιο. Οι άνθρωποι που προέρχονται ή συνδέθηκαν με τη Φωκίδα, μας υπενθυμίζουν τα χρέη μας στον τόπο, τι σκυτάλη περιμένει χέρια υπεύθυνα να συνεχίσουν έργα μελέτης, ανάπτυξης, ανάδειξης, προόδου και προβολής της Άμφισσας και του νομού. Ταυτόχρονα η επιμονή και μέσω του Ημερολογίου, ενίσχυσης κι ανάδειξης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Άμφισσας, όπως της αξίζει και την οραματίστηκαν ο θεμελιωτής Γιώργος Γάτος, ο δωρητής της μοναδικής και σπουδαίας προσωπικής του βιβλιοθήκης, Βασίλης Λαχανάς κι όλοι όσοι δούλεψαν και προσέφεραν σ’ αυτήν, από οποιαδήποτε θέση, παραμένει διακαής πόθος και υψηλός στόχος.

 «Άγνωστοι» αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, άνθρωποι των γραμμάτων, με πρώτη τη Γαλαξιδιώτισσα λογοτέχνη Κατίνα Ηλιακοπούλου και το Γερμανό δραματουργό, συνδεόμενο με τους Δελφούς, Χάινερ Μίλερ, το συμπατριώτη σπουδαίο ηθοποιό Γιώργο Φούντα κι άλλοι άνθρωποι της ανάπτυξης στο νομό, με τη συγκινητική χορηγία της εταιρίας «ΓΑΛΑΞΙΔΙ  ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ  ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε.» έρχονται να μας συντροφεύσουν και να υποδαυλίσουν φαντασία και δράσεις και για το 2025.

Η διάθεση του Ημερολογίου γίνεται απ’ το ίδιο μέρος, όπως πάντα!


Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2024

Επίσκεψη μαθητών στη βιβλιοθήκη

Την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου, υποδεχτήκαμε στη βιβλιοθήκη τις μαθήτριες και τους μαθητές του  Δημοτικού Σχολείου Δεσφίνας μαζί με τις δασκάλες και τους δασκάλους τους!

Τα παιδιά έμαθαν πληροφορίες για την βιβλιοθήκη περιηγήθηκαν σε αυτή βλέποντας τις κατηγορίες των βιβλίων και τον τρόπο που αυτά είναι τοποθετημένα στα ράφια. Ακολούθησε η ανάγνωση παραμυθιού από μαθητή της ΣΤ' τάξης.

Στη συνέχεια διάλεξαν από ένα βιβλίο και ασχολήθηκαν με την περιγραφή και την απεικόνισή του.












Τους ευχαριστούμε για την επίσκεψή τους και τους ξαναπεριμένουμε!


Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024

Παρουσίαση βιβλίων



" Άμφισσα, μια πόλη με βαθιά μπασκετική ιστορία"

Ο Νίκος Παπούλιας παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο βιβλίο το οποίο αφορά το μπάσκετ στην περιοχή της Άμφισσας. Ο συγγραφέας έχει μια σημαντική πορεία ως αθλητής από το 1984 έως το 2013 στις ομάδες ΓΑΣ Άμφισσα, ΓΣ Ιτέας αλλά και στον Μάκαρο Άμφισσας. Έπειτα, ως προπονητής εργάστηκε στο παρελθόν στην ομάδα του Μάκαρου Άμφισσας αλλά και στον Απόλλωνα Λειβαδιάς ενώ σήμερα προπονεί την Γυμναστική Ακαδημία Συνεργασίας Άμφισσας. Επίσης είναι δάσκαλος και διευθυντής του 3ου δημοτικού σχολείου Άμφισσας.

Το βιβλίο αποτελεί μια πολύ σημαντική καταγραφή μπασκετικών σταθμών στην περιοχή της Άμφισσας. Το ταξίδι ξεκινά το 1960 με τις πρώτες προσπάθειες οργανωμένης προσέγγισης του αθλήματος και ολοκληρώνεται το 2023. Στους ενδιάμεσους σταθμούς αξίζει κανείς να σταθεί στην ίδρυση του Γυμναστικού Αθλητικού Συλλόγου Άμφισσας, στην ανασκόπηση του πρώτου πρωταθλήματος αλλά και την αναφορά στους πρώτους προπονητές που ασχολήθηκαν με το άθλημα. Ενδιαφέρον προκαλεί η αναφορά όχι μόνο στις επιτυχημένες στιγμές του ΓΑΣ Άμφισσας, με την κατάκτηση των πρωταθλημάτων  τις αγωνιστικές περιόδους 1987-1988 και 1991-1992, αλλά και σε κακές στιγμές για τον σύλλογό (π.χ η σεζόν 2000-2001). Ο αναγνώστης φτάνοντας στο 2023 μπορεί να διαπιστώσει την σημαντική εξέλιξη στην πορεία του αθλήματος μέσα από την άνοδο του γυναικείου μπάσκετ αλλά και από την διοργάνωση του fokidabasketballcamp.

Τέλος, αξίζει κανείς να σταθεί στο πλούσιο φωτογραφικό υλικό που προσδίδει ζωντάνια στο τελικό αποτέλεσμα και εμπλουτίζει με όμορφο τρόπο τις πληροφορίες που παίρνουμε από τα κείμενα. Το βιβλίο του Νίκου Παπούλια αποτελεί ένα πραγματικά σπάνιο εγχείρημα αποτύπωσης τοπικών μπασκετικών στιγμών που δεν πρέπει να χάσουν οι λάτρεις του μπάσκετ στην Άμφισσα. 



"Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική- Φωκίδα"

Η συγκεκριμένη σειρά δημοσιεύσεων αποτελεί ένα έργο που φιλοδοξεί να αποτυπώσει στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Ελλάδας. Το έργο είναι συλλογικό και κατά κύριο λόγο γράφεται από αρχιτέκτονες. Το εν λόγω τεύχος αφορά την Φωκίδα και ο συγγραφέας του είναι ο Κώστας Κουρεμένος.

Όπως μαρτυρείται από τον τίτλο, το αντικείμενο μελέτης είναι κυρίως οι παραδοσιακοί οικισμοί και οι κατοικίες. Στο βιβλίο δεν συμπεριλαμβάνονται εκκλησιαστικά καθώς και νεότερα, νεοκλασικά κτίρια. Στη ουσία, η έκδοση αυτή αποτελείται από δύο μεγάλα κεφάλαια με τους εξής τίτλους: Οικιστική οργάνωση και Αρχιτεκτονική. Στο κεφάλαιο  οικιστική οργάνωση αναλύονται τα σημαντικότερα οικιστικά σύνολα της σύγχρονης Φωκίδας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η Άμφισσα, το Χρισσό, το Γαλαξίδι, η Ιτέα-Κίρρα αλλά και μερικά ακόμα μικρότερης σημασίας γύρω από αυτό το βασικό πλέγμα. Στο δεύτερο κεφάλαιο εμβαθύνουμε στην τοπική αρχιτεκτονική της Φωκίδας  σε σχέση με τις γεωγραφικές και ιστορικές συγκυρίες της περιοχής. Επιπλέον, το ενδιαφέρον μας προκαλούν οι αναφορές σε καταγραφές ξένων αρχιτεκτόνων σχετικά με το ζήτημα αλλά και η μαρτυρία του πρωτοπόρου λαογράφου Δημήτρη Λουκόπουλου.

Εξαιρετικά χρήσιμο είναι το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που συνοδεύεται από επεξηγηματικές λεζάντες οι οποίες βοηθούν ακόμα και τον μη ειδικό να αναγνωρίσει τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Τέλος, η ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική στην Φωκίδα αποτελεί μια έκδοση που μας καλεί να έρθουμε σε επαφή με τα κτίσματα της περιοχής μας και να ανακαλύψουμε άγνωστες λεπτομέρειες της ιστορίας τους.




"Αγιαθυμιώτες Αγωνιστές του 1821"

Το βιβλίο Αγιαθυμιώτες αγωνιστές του 1821 αποτελεί ένα δημιούργημα βασισμένο σε στοιχεία για 178 αγωνιστές αντλημένα από αρχειακές πηγές. Ο συγγραφέας Θεόφιλος Ευθ. Αγαπητός γεννημένος στο χωριό της Φωκίδας Αγία- Ευθυμία είναι ένας πολύ σημαντικός ερευνητής της ιστορίας του τόπου. Έχουμε γνωρίσει ένα μεγάλο δείγμα της έρευνάς του μέσα από τα κείμενα που έγραψε στην εφημ. «Αγιαθυμιώτικα Νέα» στα οποία είναι μόνιμος συνεργάτης. Εκτός από το εν λόγω βιβλίο πολύ μεγάλο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει και η έρευνά του για την ομάδα Α.Σ Μυωνία από την ίδρυση της μέχρι την αναστολή της δράσης της.
Στο σύγγραμμα αυτό, για τους Αγιαθυμιώτες αγωνιστές, η προσοχή των αναγνωστών κεντρίζεται ήδη από την αναλυτική εισαγωγή.  Ο συγγραφέας μας εισάγει με έναν γενικό τρόπο στο θέμα δίνοντας αρκετά αναλυτικές πληροφορίες για την επανάσταση του 1821, την επανάσταση στην Ρούμελη και ειδικότερα στη Φωκίδα αλλά και για τους αγωνιστές στο νέο ελληνικό κράτος. Περνώντας σταδιακά στο κυρίως μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας εστιάζει στους 178 Αγιαθυμιώτες αγωνιστές τεκμηριώνοντας την έρευνά του με φωτογραφικό υλικό που επικυρώνει την δυναμική αγωνιστική παρουσία των προσώπων. Οι αγωνιστές αναφέρονται ονομαστικά και αρχικά μαθαίνουμε κάποια διασωθέντα βιογραφικά στοιχεία τους. Έπειτα γνωρίζουμε μερικές στιγμές από την μαχητική δράση τους. Για μερικούς από αυτούς διασώζονται αρκετά στοιχεία ενώ άλλοι αναφέρονται λιγότερο αναλυτικά εξαιτίας, κατά πάσα πιθανότητα, της έλλειψης διασωθέντων πληροφοριών. Για παράδειγμα για τον Δημήτριο Αγγελή αφιερώνονται σχεδόν τέσσερις σελίδες για την ζωή και την δράση του ενώ για τον Κωνσταντίνο Αγγελή (γιος του προηγούμενου) αφιερώνεται μια παράγραφος.
Όπως και να έχει το έργο του Θεόφιλου Ευθ. Αγαπητού δεν μπορεί να μην εκτιμηθεί. Σε κάθε σελίδα μπορεί κανείς να διακρίνει την αγάπη του για την τοπική ιστορία σε συνδυασμό με μια διάθεση εμβάθυνσης και όχι απλής καταγραφής των γεγονότων. Το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί με ενδιαφέρον όχι μόνο από τους ντόπιους αλλά και από όσους ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν λιγότερο δημοφιλή πρόσωπα της ελληνικής επανάστασης του 1821. 



"Τριζόνια- Ένα σμαράγδι στον Κορινθιακό Κόλπο"

Η Σπυριδούλα Τριανταφύλλου Περδίκη, συγγραφέας του βιβλίου Τριζόνια: Ένα σμαράγδι στον Κορινθιακό Κόλπο, γεννήθηκε στα Τριζόνια Δωρίδας και είναι συνταξιούχος νηπιαγωγός. Είναι κόρη του ναυπηγού Κωνσταντίνου Αγγ. Τριανταφύλλου και της Αγγελικής Γεωργ. Σταματογιάννη δισέγγονης του πρώτου κατοίκου του νησιού. Το 1973 διορίστηκε στο Άσπρο του νομού Πέλλας ενώ στην συνέχεια διορίστηκε σε Αρκαδία και Φωκίδα. Από το 1989 συμμετείχε σε πρότυπα νηπιαγωγεία της Πάτρας εκπαιδεύοντας φοιτήτριες. Η κυρία Τριανταφύλλου Περδίκη τρέφει δεδομένα μεγάλη αγάπη για τον τόπο της. Αποτέλεσμα αυτής της αγάπης είναι η δημιουργία του συλλόγου «Τα Τριζονήσια» μέσω του οποίου καθιερώθηκαν διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο νησί. 
Το παρόν βιβλίο το οποίο θα παρουσιάσουμε, αναφέρεται στα Τριζόνια ένα ονειρεμένο νησάκι, το μοναδικό του Κορινθιακού Κόλπου που κατοικείται, και σε αυτό ο αναγνώστης έχει την δυνατότητα να έρθει σε επαφή με την διόλου ευκαταφρόνητη ιστορία του. Το βιβλίο αποτελείται από τρία μεγάλα κεφάλαια. Στο πρώτο μαθαίνουμε την ιστορία των Τριζονιών από την αρχαιότητα έως το 1821. Σημαντικοί σταθμοί σε αυτό το σημείο είναι η ανάλυση για την περίοδο μετά την κάθοδο των Δωριέων και έπειτα η αναφορά στην περίοδο της Ρωμαϊκής κυριαρχίας ενώ κεντρίζουν την προσοχή οι πληροφορίες για το κάστρο των Τριζονιών αλλά και την λεγόμενη εκστρατεία των Τριζονιών (23 Δεκεμβρίου 1827).
 Στο δεύτερο μέρος το ανάγνωσμα επικεντρώνεται στα χρόνια μετά την απελευθέρωση. Στα χρόνια αυτά η συγγραφέας μας πληροφορεί για την προέλευση του ονόματος του νησιού και τα πρώτα ίχνη ζωής. Στο κεφάλαιο «Μια αιωνόβια θυμάται» γνωρίζουμε την πολύ σημαντική συμβολή της μητέρας της συγγραφέως, στις πληροφορίες που παραδίδονται σε αυτό το βιβλίο. Στο τρίτο μέρος ερχόμαστε σε επαφή με την σύγχρονη ιστορία του νησιού. Αρχικά μαθαίνουμε για τη συμμετοχή των ανδρών του νησιού στο πόλεμο του 1940 και τον οδυνηρό αποχαιρετισμό με τα αγαπημένα τους πρόσωπα ενώ πολύ ενδιαφέρουσες είναι οι πληροφορίες για τον πληθυσμό και την μετανάστευση. Το βιβλίο τελειώνει με πληροφορίες για την δράση του πολιτιστικού συλλόγου των Τριζονιών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το παρόν βιβλίο αποτελεί μια κατάθεση ψυχής της κυρίας Τριανταφύλλου-Περδίκη για τον τόπο που γεννήθηκε, έναν τόπο που αποτελεί την γη των προγόνων της. Στα κείμενα κάθε κεφαλαίου είναι ευδιάκριτη η μεγάλη ευαισθησία προς την ιστορία και τους κατοίκους χωρίς όμως να αναδεικνύουν έναν εύκολο συναισθηματισμό που θα στερούσε την ιστορική εγκυρότητα της έρευνας. Στο τέλος του βιβλίου ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με παλαιό και σύγχρονο φωτογραφικό υλικό μέσα από το οποίο γνωρίζει ακόμα καλύτερα την ζωή στο συγκεκριμένο νησί.




"Προχριστιανική Κρίσα και Μεταχριστιανικό Χρισσό, μια διαρκής ιστορία 4000 χρόνων"

Η Βιολέτα Δαραδήμου-Ράπτη, η συγγραφέας του βιβλίου,  είναι πτυχιούχος των τμημάτων ιστορίας, αρχαιολογίας και κλασσικής φιλολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και διδάκτωρ του ίδιου πανεπιστημίου. Επίσης δίδαξε φιλολογικά μαθήματα σε δημόσια σχολεία στην Πρότυπο Βαρβάκειο Σχολή και στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αλεξανδρουπόλεως. Για μια τριετία είχε την φιλολογική επιμέλεια των πρακτικών του υπουργικού συμβουλίου. Διετέλεσε για μια δεκαετία σχολική σύμβουλος σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης Αθηνών.  Ορισμένα σημαντικά δικά της βιβλία είναι: Περίληψη, η διαδικασία παραγωγής ισοδύναμων κειμένων, Πεζός λόγος: Μορφολογία κειμένων και σχολικά βοηθήματα γυμνασίου και  λυκείου αναφερόμενα σε σχολικά κείμενα.
Το παρόν βιβλίο καλύπτει ιστορικά μια περίοδο που ξεκινάει από τα προχριστιανικά και μεταχριστιανικά χρόνια φτάνοντας μέχρι της αρχές του 20ου αιώνα έχοντας πάντα ως επίκεντρο της ιστορικής αφήγησης την Κρίσα/Χρισσό το σημερινό δηλαδή δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Δελφών. Στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου ξεχωρίζει η τοπική περιγραφή του βράχου της Κρίσας από αρχαίους συγγραφείς όπως ο Πίνδαρος ενώ ενδιαφέρον έχει και η γλωσσική ανάλυση της λέξης και το πως μεταλάχθηκε σήμερα σε Χρισσό.  Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορική καταγραφή για το πως η περιοχή του Χρισσού βίωσε την Τουρκοκρατία. Συγκεκριμένα η συγγραφέας μας παρουσιάζει την ιεραρχική διοικητική αλυσίδα του Χρισσού από την κατώτερη προς την ανώτερη κάτω από τον θεοκρατικό και απολυταρχικό ιερό νόμο. Στα τελευταία κεφάλαια, που αφορούν το Χρισσό στο τέλος του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα, η συγγραφέας εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στην αρχιτεκτονική της περιοχής. Αναφέρεται αναλυτικά στην αρχιτεκτονική των ναών του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Βασιλείου αλλά και γενικότερα στην αστική αρχιτεκτονική με έμφαση στο δημοτικό σχολείο και στο μουσείο της περιοχής.
Το βιβλίο αυτό διαθέτει πάνω από πεντακόσιες σελίδες γεγονός που κάνει εύκολα κατανοητό πως προσφέρει στον αναγνώστη έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών. Δεν γίνεται όμως ούτε στιγμή απρόσιτο. Αντιθέτως διαθέτει πολλές αρετές έτσι ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη μας. Οι δυο μεγαλύτερες αρετές του είναι η πολύ καλά οργανωμένη ιστορική αφήγηση αλλά και οι εξαιρετικά πλούσιες παραπομπές οι οποίες προσφέρουν επιστημονική τεκμηρίωση που συμβάλλει στην εγκυρότητα του τελικού αποτελέσματος. Χωρίς αμφιβολία αξίζει τον χρόνο μας διότι καλύπτει σημαντικά κενά στις γνώσεις μας για την τοπική ιστορία.





"Νάμουν ελιά στα Σάλωνα…"

Ο συγγραφέας του βιβλίου Στάθης Τζαμτζής γεννήθηκε στην Άμφισσα το 1928 και μεγάλωσε στα μαύρα χρόνια της κατοχής της Ελλάδας. Το 1943 εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και ανέπτυξε έντονη επαναστατική δράση. Ενώ αρίστευσε στο σχολείο δεν κατάφερε να σπουδάσει καθώς οι δάσκαλοι του τον τιμώρησαν για τις ιδέες του. Μάλιστα χαρακτηρίζει αυτά τα χρόνια ως πέτρινα. Οδηγός του, υπήρξαν η Γαλλική επανάσταση και οι μεγάλοι διανοούμενοι της εποχής, ενώ το 1986 το κράτος αναγνώρισε την πατριωτική του δράση δίνοντας του μετάλλιο τιμής. Στα πλαίσια αυτής της έκδοσης ο ίδιος δηλώνει δείχνοντας την αμφιλεγόμενη προσωπικότητά του: «Τα γραπτά μου, το ήθος και η συνέπεια μου σε άλλους αρέσουν και σε άλλους όχι. Όλους σας ευχαριστώ από καρδιάς που με διαβάσατε». 
Στην  σύντομη εισαγωγή μαθαίνουμε κάποια ιστορικά στοιχεία όπως, για παράδειγμα, είναι το πως διαμορφώθηκε το όνομα Σάλωνα και για την αντίσταση στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το βιβλίο χαρακτηρίζεται από τρία κεφάλαια η αλλιώς  «εικόνες» όπως τα χαρακτηρίζει ο συγγραφέας. Στην πρώτη εικόνα ο συγγραφέας αναφέρεται αναλυτικά στον Άρη Βελουχιώτη, έναν φημισμένο αγωνιστή ο οποίος γεννήθηκε στη Λαμία. Σημαντική εδώ, είναι η ανάδειξη  του αντιφασιστικού- αντιναζιστικού αγώνα του Βελουχιώτη ο οποίος «αναγνωρίστηκε από όλον τον κόσμο», όπως αναφέρει ο συγγραφέας. Το κείμενο συνοδεύεται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό, από ομιλίες αλλά και συναντήσεις του Βελουχιώτη με διοικούντες στην Άμφισσα. Επίσης αξιοπρόσεκτη είναι η μνεία σε ντόπιους αγωνιστές του ΕΛ.ΑΣ όπως ο Καλίας και ο Τάσος Ζαχαρίας. Στην επόμενη εικόνα ο Στάθης Τζαμτζής αποδίδει φόρο τιμής σε σημαντικούς ανθρώπους που επέδρασαν θετικά σε διάφορους τομείς της πόλης όπως παραδείγματος χάρη είναι οι κτηματίες αλλά και οι παραγωγοί του περίφημου βρώσιμου ελαιόκαρπου που ήταν ξακουστός παγκόσμια. Η τρίτη και τελευταία εικόνα έχει τον τίτλο  «Απʼ τα σοβαρά στα αστεία» και περιλαμβάνει ορισμένες σύντομες κωμικές ιστορίες, πιθανόν, δημοσιευμένες σε εφημερίδες παλαιότερης εποχής.
Το πιο δυνατό σημείο του βιβλίου ή αν θέλετε αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει είναι η ανάμιξη των ιστορικών πληροφοριών με ποίηση.  Κατά την ανάγνωση του πρώτου κεφαλαίου, τα γεγονότα έρχονται σε επαφή με την ποίηση του Παλαμά, του Σικελιανού και του Βάρναλη. Μια συγγραφική επιλογή που προσδίδει έναν ρομαντικό αέρα στην αποτύπωση των πληροφοριών. Τέλος πρέπει να τονίσουμε πως το βιβλίο αξίζει την προσοχή των αναγνωστών τόσο για την ακρίβεια στην παρουσίαση των συνθηκών όσο και για τα εύστοχα, δίχως φλυαρία,  σχόλια.



Οι παρουσιάσεις των παραπάνω βιβλίων έγιναν από τον φοιτητή Χαράλαμπο Μαστροβασίλη, ο οποίος στα πλαίσια του μεταπτυχιακού του, πραγματοποιεί πρακτική άσκηση στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας.

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2024

Ποιητικοί Αγώνες

 


Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών

39οι Δελφικοί Αγώνες

Υπό την αιγίδα και στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού

                                                                 Πολιτιστικό Τριήμερο Εκδηλώσεων

 

-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27/9/2024

 Στο σπίτι του Άγγελου Σικελιανού 6:00 μ.μ

Αφιέρωμα - Ομιλίες- Προβολές- Μουσική


 -ΣΑΒΒΑΤΟ 28/9/2024

Στο Συμπόσιο 7:00 μ.μ

Ομιλία και απαγγελίες (με συνοδεία πιάνου) λογοτεχνών και μελών της Π.Ε.Λ. εκτός διαγωνιζομένων.

Δείπνος- Χορός


-ΚΥΡΙΑΚΗ 29/9/2024

 Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών 10:00 π.μ

Διεξαγωγή ποιητικών Αγώνων με συνοδεία εγχόρδων.


                                                                                  Για το Δ.Σ

 Η Πρόεδρος                   Ο Γ. Γραμματέας

Αγγελική Ψακή-Κωβαίου             Αθανάσιος Σάλτας


Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2024

Εγκώμιο στο Σύμβουλο Φιλολόγων Άγγελο Μαντά, τον φίλο που έφυγε

 


        Στη γοητεία της ζωής μεγάλο κεφάλαιο είναι να συναντάς, να γνωρίζεις και να συνδέεσαι φιλικά με εκλεκτούς ανθρώπους. Τον Άγγελο Μαντά γνωρίσαμε ως Σύμβουλο Φιλολόγων Ευρυτανίας και Φωκίδας. Πρόσχαρος, προσηνής, καταδεχτικός και πολύ πρόθυμος να μοιραστεί προβληματισμούς, ν’ ακούσει αγωνίες, να βοηθήσει ουσιαστικά στα ζητήματα διδακτικής της πολύπαθης παιδείας. 

       Διέτρεχε αγόγγυστα αποστάσεις, πήγαινε στα σχολεία, είχε επαφή με τους συναδέλφους, ανοιγόταν στα ευρύτερα αγαπημένα φιλολογικά ζητήματα, τον Παπαδιαμάντη κ.ά., υποκινούσε δραστηριότητες στο Σύλλογο Φιλολόγων Φωκίδας, έβγαλε απ’ τη μονότονη Σκαριμπομανία τις αυγουστιάτικες πολιτιστικές εκδηλώσεις με ανανεωτικό άνοιγμα και την έξοχη παρουσία του.

     Ανηφόρισε ως το Μοναστήρι της Σεγδίτσας κι έψαλε απ’ το στασίδι του ΠατροΚοσμά βυζαντινούς ύμνους μετὰ ζέσεως καὶ πάθους ἀληθινοῦ όπως για χρόνια και στην Παναγία Φανερωμένη Ν. Αρτάκης.

     Κέρδιζε φίλους, περισσότερο όταν έμεινε μόνο Σ.Φ. Φωκίδας, χαιρόμαστε τις συζητήσεις, τις κατατοπίσεις κι ως προς τους Ευβοείς λογίους και παν/μιακούς, τις βιβλιοθήκες την Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών. Τον καμαρώναμε και στην ΕΡΤ, όταν τον είδαμε σε κάθοδο στην Κύπρο να ψάλει.

     Ήλθε το πέρασμα του χρόνου, επέστρεψε στη Χαλκίδα, όπου έκλεισε την λαμπρή εκπαιδευτική του σταδιοδρομία. Οι επαφές δεν έπαυαν, ως και στο μεγάλο κακό που έπληξε οικογενειακά την αείμνηστη παλιά πρόεδρο του ΣΦΦ τηλεφώνησε απευχόμενος να επρόκειτο για εκείνη… Και στην περίοδο της πανδημίας, διαδικτυακά έλαβε μέρος στις καλοκαιριάτικες πολιτιστικές εκδηλώσεις του τόπου. 

    Η είδηση του θανάτου του σκόρπησε μεγάλη θλίψη και στους πολλούς εδώ φίλους του, συλλυπούμενους θερμά τους οικείους του με την παρήγορη σκέψη  ότι «Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, κἂν ἀποθάνει ζήσεται... κἀγὼ ἀναστήσω αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ»


Οι φίλοι της ΔΒΑ


«Το Περιοδικό Πλανόδιον & Οι Συνεργάτες του», Πρακτικά Συνεδρίου 12-14/5/2022, επιστημονική επιμέλεια: Κατερίνα Κωστίου, Εργαστήριο Νεοελληνικής Φιλολογίας Αρχειακά Τεκμήρια – Τύπος, Παν/μιο Πατρών, Πάτρα 2023

 


Ο Γιάννης Πατίλης είναι ένας απ’ τους σημαντικότερους εν ζωή νεοέλληνες ποιητές κι ένας οξυδερκής, ευαίσθητος κι εγρήγορος πνευματικός άνθρωπος. Απ’ τις αρχές η κριτική έχει εντοπίσει κι αναδείξει τα χαρακτηριστικά της συγγραφικής ιδιοπροσωπίας του, την ειδολογική ταυτότητα της ποίησής του. Η κριτική σκέψη του Γιάννη τροφοδότησε και τροφοδοτεί τόσο το ποιητικό του έργον, όσο και τα κριτικά του κείμενα. ‘‘Ο χώρος που στέγασε και ενδεχομένως εξέθρεψε σε μεγάλο βαθμό την τόλμη και την ελευθερία που προσιδιάζει στην κριτική είναι κυρίως το Πλανόδιον. Ο κριτικός λόγος που καλλιεργήθηκε στο περιοδικό αφορά από τη μια μεριά τον ποιητικό λόγο και από την άλλη τις αξίες που διέπουν τους θεσμούς και τα ήθη της νεοελληνικής κοινωνίας’’ (Κ.Κωστίου, σσ. 353-354). Δεν μπορεί να προσπεραστεί το γεγονός ότι ‘‘ο Πατίλης σιωπά ως ποιητής για μια εικοσαετία, από το 1989 (ΓΚ) έως το 2009 (ΑΚ), διάστημα που κατά πολύ συμπίπτει με την έκδοση του περιοδικού Πλανόδιον’’ (Κ. Κωστίου, σ. 373 & υποσημ. 20 σ. 374). ‘‘Σφάξε το ένα πάθος – χρέος  να πιεί το αίμα το άλλο’’, για να παραλλάξομε τον Ν. Δ. Καρούζο… Το ‘‘Γιατί ένας ποιητής (: στη γόνιμη και δημιουργική περίοδο οικοδόμησης του έργου του) αποφασίζει να εμπλακεί (και πάλι ) σε μια μεγάλη περιπέτεια, που απαιτεί χρόνο και χρήμα’’, έχει λάβει μιαν ικανοποιητικήν απάντηση, τουλάχιστον ως προς το τί και πού δεν απέβλεπεν ο Γιάννης (σ. 24), προχωρώντας σε μια συστηματικήν, επιμελημένη κι από πάσης πλευράς άρτια προσπάθεια που έφερε στο φως 52 τεύχη – τόμους και βάσταξε κοντά τρεις δεκαετίες (1986-2012).

Ο Γ. Πατίλης είναι επίσης ‘‘ένας απ’ τους πιο αφοσιωμένους αναγνώστες και συλλέκτες λογοτεχνικών περιοδικών’’, προικισμένος με ‘‘συστηματικότητα και αρχειακή συνείδηση’’ (σ. 11, υποσημ. 3 και σ. 12). Θέλοντας να εξασφαλίσει το πλούσιο Αρχείο του περιοδικού πρωτίστως, ύστερα από συζητήσεις με το ΕΑΤΤ (Εργαστήριο Νεοελληνικής Φιλολογίας, Αρχειακά Τεκμήρια Τύπος : έστω και με διπλό Τ, δεν επιχειρείται μια τροποποίηση στο αρκτικόλεξο, να μην ανακαλεί συνειρμούς χούντας;…, του Παν/μίου Πατρών) παραχώρησε το Αρχείο του περιοδικού και μέγα μέρος των συλλογών και της βιβλιοθήκης του εκεί (ΕΑΤΤ). Αντίθετα με τα όσα γράφει (ότι η λογοτεχνία είναι νεκρή ή στην καλύτερη περίπτωση αργοπεθαίνει), για τις παν/μιακές Σχολές Λογοτεχνίας της Αμερικής κυρίως, ο Alvin Kernan, ο λήπτης της γενναίας αυτής δωρεάς, το Παν/μιο Πατρών και η ελλογιμώτατη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας κ. Κατερίνα Κωστίου, Διευθύντρια του ΕΑΤΤ, με την υποδοχή και τοποθέτηση στα βιβλιοστάσια της δωρεάς Νικοπούλου -Πατίλη, προχώρησε και στη διοργάνωση Συνεδρίου με θέμα ‘‘το περιοδικόΠλανόδιον και οι συνεργάτες του’’, που, κατά πλειοψηφία των συνέδρων, διεξήχθη διαδικτυακά στις 12-14 Μαΐου 2022.

Με νέαν επιμέλεια των 24 εισηγήσεων – ανακοινώσεων, σε επτά καλά δομημένες ενότητες (Εκδοτικά- Τα πρόσωπα της κριτικής - Κριτική-Φιλολογία – Η θεωρία/Πολιτισμική κριτική/Η Αισθητική – Η ποίηση-η γλώσσα – Το Αρχείο – Οι απόγονοι-Οι επίγονοι), προσθήκη Εικονογραφικού Παραρτήματος και Ευρετηρίων, λιτά χωρίς ιδιότητες η αναφορά των ονομάτων των συνέδρων, εκδόθηκε πρόσφατα απ’ το Παν/μιο Πατρών ο πολυτελής τόμος, σχεδόν 500 σελίδων, με τον αυτό τίτλο. Και ήταν το ‘‘ευχαριστώ’’ στο δωρητή, η προσεγμένη παρακολούθηση, αξιολόγηση και περιγραφή της πορείας του Πλανοδίου στις τρεις δεκαετίες κυκλοφορίας του, η δικαία αποτίμηση του τί εκόμισε στα Γράμματά μας και τί άφησε ως παρακαταθήκες στους νεωτέρους. Η διακήρυξη προθέσεων και η διατύπωση απόψεων απ’ τον Γ. Πατίλη, ήδη απ’ το 1992, όπως ‘‘…Να αναχθείς από το σύμπτωμα στο φαινόμενο. Να αντιπληροφορήσεις. Καταργώντας τη διαφορά ανάμεσα σε παλιές και νέες ειδήσεις, ‘‘επίκαιρες’’ και ‘‘ανεπίκαιρες’’, σημαντικές και ασήμαντες, πολιτικές ή πολιτιστικές, καθώς και κάθε άλλη διάκριση που επιχειρεί να επιβάλλει μια εκ των προτέρων ταυτότητα στην πληροφόρηση, το Πλανόδιον, με τις λίγες δυνάμεις του, προσπάθησε- και προσπαθεί, επιλεκτικώς και ενδεικτικώς, να αντισταθεί και να αντισταθμίσει την αγοραία πληροφόρηση […] με την κριτική αντιπληροφόρηση … προϋποθέτοντας διαρκώς την κριτική των άλλων και εκτιθέμενο προγραμματικώς, με την κριτική του στην κριτική τους […] θα προσπαθεί, μέσα στον σάλαγο της αγοράς, να ενωτιστεί πρώτα απ’ όλα για την δική του πληρότητα των αισθήσεων, τα βαθύτερα και διαρκέστερα μηνύματα του καιρού μας’’(1992, 472, σ. 208, υποσημ. 2), είναι η επαναδιατύπωση σε μιντιακό περιβάλλον (εικόνα), της γενναίας ηρακλείτειας στάσης‧ ‘‘με τους Ουέλφους είμαι Γιβελίνος και με τους Γιβελίνους, Ουέλφος’’. Ποια άραγε να είναι η τρίτη επικαιροποίηση της θέσης (από ένα φανταστικό Πλανόδιον του 2024) της ψηφιακής ηλεκτρονικής ολοκληρωτικής επιβολής της πληροφορίας και της καλπάζουσας τεχνητής νοημοσύνης;

Κατά την ανάγνωση του τόμου, παρήλασαν απ’ τα μάτια και το νου, συνεργάτες και κείμενα, αναδείχτηκαν ζητήματα με παρεμβάσεις των Πλανοδίων, αποτιμήθηκαν και φωτίστηκαν μόνιμες στήλες: τα περίφημα ‘‘Θέματα’’, ερμηνεύτηκαν στάσεις του περιοδικού έναντι καταστάσεων και προβλημάτων της πνευματικής και πολιτικής ζωής. Σε ένα, κατά τη γνώμη του, αδύναμο κείμενο του Γιάννη για το μονοτονικό, ο Γ. Αράγης κάθισε κι έγραψε ‘‘απαντητικό’’ κείμενο, ‘‘με κίνδυνο να χαλάσει η σχέση μας. Σημειώνω: πρώτα ότι η απάντησή μου δημοσιεύτηκε στο Πλανόδιο, κι έπειτα, πως η σχέση μας δεν χάλασε … το να έχεις αρχές που είναι πάνω από τα προσωπικά σου αισθήματα δεν είναι συνηθισμένο’’ (σσ. 50-51). Χωρίς να τον εμποδίζει η συγκίνηση, ο Γ. Πατίλης μετέσχε στο Συνέδριο κι οι απόψεις – απαντήσεις του στις περιστάσεις που χρειάστηκε ή κλήθηκε να μιλήσει, ίσως απομαγνητοφωνούμενες, να είχαν θέση στον τόμο και λείπουν…     

Διαβάζοντας τις εισηγήσεις του Συνεδρίου στο νεοεκδοθέντα τόμο, με τις παραπομπές τους στα τεύχη του περιοδικού, γεννάται συχνά η επιθυμία αναδρομής στα κείμενα του Πλανοδίου, που τα χαρήκαμε όταν τα πρωτοδιαβάσαμε, καταστάλαξαν μέσα μας και να, που σύγχρονες ανάγκες τα επαναφέρουν στην αναγνωστικήν επιφάνειαν, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονικήν αξία του Πλανοδίου.

Το Πλανόδιον, όπως ήδη αναφέρθηκε, ξεχώρισε και για την κριτική του στα πράγματα, θεσμούς και νοοτροπίες, τη συνεπή στάση του όλα τα χρόνια έκδοσής του, συναρθρώνοντας ως συλλογική έκφραση απόψεις που δεν ήταν απλώς μια διαφορετική, αντίθετη φωνή, αλλά ένας απρόβλεπτος, ενοχλητικός κι ‘‘ανεπιθύμητος’’ λόγος - αντίχτυπος ακόμη και σε ‘‘κανονισμένες’’, σικέ αντιπαραθέσεις‧ ‘‘Η άσκηση κριτικής συνιστά για τον εκδότη του Πλανοδίου κομβικό στόχο  ενός λογοτεχνικού περιοδικού ταυτότητας, έτσι όπως εκείνος το όρισε ως «μια έντυπη κοινωνία που ipsojure καλλιεργεί θύλακες αντίστασης στην τερατώδη ενσωμάτωση του γραπτού και προφορικού λόγου, η οποία επιχειρείται από τα μεγάλα ΜΜΕ» (σ. 13).

Ξεχωριστή εισήγηση και πυκνές αναφορές  υπάρχουν στον τόμο για τη μέσω του Πλανοδίου δράση του Τ. Παυλοστάθη, που ως γνωστόν το περιοδικό ξεκίνησε το 1ο του τεύχ. με ποιήματά του. Για τον Γ. Πατίλη και τους ισχυρούς, για πάνω από μισόν αιώνα δεσμούς με τον τόπο μας, με πρώτην ευκαιρία, θα επανέλθομε εστιάζοντας στην ποίησή του. Πόσο εύστοχα κι αβίαστα συναντώνται, συγκλίνουν και συμπίπτουν κάποτε αναφορές των διαφόρων εισηγητών στο Συνέδριο ως προς τα χαρακτηριστικά και τις στοχεύσεις του περιοδικού. Απ’ τη συντονισμένη σε κοινή κατεύθυνση – προοπτική συνεργατών – κειμένων πορεία του Πλανοδίου, περνάμε στη σύγκλιση των εκτιμήσεων των Συνέδρων ως προς την αποτίμηση κι ανάδειξη της προσφοράς του. Για τις εντατικές, πολύχρονες κι ιδιαίτερα καρποφόρες δραστηριότητες, ευχόμαστε στην καθηγήτρια κ. Κ. Κωστίου που έχει περάσει κι απ’ τον τόπο μας (Σκαρίμπεια 2012) να συνεχίζει για πολλά πολλά χρόνια το σπουδαίο έργο της με τους άξιους συνεργάτες της.

 

 

 


Πέμπτη 4 Ιουλίου 2024

9o Διεθνές φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου Beyond Borders

 Πρεμιέρες ταινιών απ’ όλον τον κόσμο, ενισχυμένα βραβεία και νέα προγράμματα στην 9η έκδοση του αγαπημένου Φεστιβάλ.

 


Η 9η έκδοση του Beyond Borders – Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, 25 Αυγούστου-1 Σεπτεμβρίου 2024, φέρνει συναρπαστικές ταινίες και πολλές πρεμιέρες απ’ όλον τον κόσμο, ενισχυμένα βραβεία για τη στήριξη των κινηματογραφιστών, συνεργασίες, δράσεις και νέα προγράμματα. Η άκρη του Αιγαίου, το ακριτικό Καστελλόριζο, θα είναι για άλλη μια χρονιά το πανέμορφο σκηνικό που θα φιλοξενήσει διεθνώς καταξιωμένους δημιουργούς σε ένα από τα πιο ιδιαίτερα και αγαπημένα κινηματογραφικά φεστιβάλ της χώρας!

πηγή: https://beyondborders.gr/el/news/get-to-know-the-9th-beyond-borders/

Δευτέρα 1 Ιουλίου 2024

10ος Παγκόσμιος Διαγωνισμός Ποίησης "K.Π. Καβάφης" 2024

 



Η International Art Academy διοργανώνει τον 10ο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης "K.Π. Καβάφης" 2024.


Στο Διαγωνισμό μπορεί να λάβει μέρος κάθε ενδιαφερόμενος (ανεξαρτήτως ηλικίας και εθνικότητας),

με μια ποιητική συλλογή γραμμένη στην ελληνική γλώσσα.

Ο Διαγωνισμός πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη

της Διεύθυνσης Οργανωτικής και Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης του ΥΠ.Π.Ε.Θ.


ΒΡΑΒΕΙΑ

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ:  

--  Τιμώμενο πρόσωπο στην Παγκόσμια Ημέρα Καβάφη - 29 Απριλίου (2025)

--  Έκδοση Ποιητικής Συλλογής

 

Θα δοθούν περισσότερα από 30 Βραβεία

Θα δοθούν επίσης τιμητικά βραβεία, τιμητικές διακρίσεις και έπαινοι από την International Art Academy  

σε όλους τους συμμετέχοντες στην Τελική Φάση, ανάλογα με το βαθμό αξιολόγησης των έργων τους.

Θα προκριθούν για Βράβευση στην Τελική Φάση

όλες οι ποιητικές συλλογές που πληρούν τα κριτήρια αξιολόγησης.

Η αξιολόγηση γίνεται με σειρά προτεραιότητας - παραλαβής των φακέλων και γίνεται

με βαθμολόγηση, με το μοναδικό σύστημα της International Art Academy.

Το σύστημα αξιολόγησης ΙΑΑ επικεντρώνεται και προσδίδει πόντους στα θετικά στοιχεία των

συμμετεχόντων, επιβραβεύοντας κάθε καλή προσπάθεια, ενώ παράλληλα επισημαίνει και

αναδεικνύει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας κάθε δημιουργού.


Μετά την μεγάλη επιτυχία των προηγούμενων Διαγωνισμών όπου η Οργανωτική Επιτροπή

δέχθηκε πολύ σημαντικά έργα από εξαιρετικούς σύγχρονους ποιητές,

οι οποίοι εκπροσωπούν επάξια σήμερα την Ποίηση ανά τον κόσμο,

 η International Art Academy προχωράει  με αισιοδοξία στον 10ο Διαγωνισμό,

με στόχο να υπηρετήσει με συνέπεια το θεσμό. 


Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές βραβευμένες ποιητικές συλλογές από τους προηγούμενους Διαγωνισμούς,

εκδόθηκαν ήδη από γνωστούς εκδοτικούς οίκους.


Όλες οι πληροφορίες για τον Διαγωνισμό υπάρχουν στην ιστοσελίδα

 http://artsociety.gr/IAA_Poetry_Competition_K.PKavafis.pdf 

  

 Πληροφορίες - Δηλώσεις Συμμετοχής

web pages: https://www.facebook.com/InternationalArtAcademy

https://www.facebook.com/WorldDayCavafy

www.artsociety.gr

www.artsociety.gr/artacademy

http://interartacademy.com


  ------

 International Art Academy


Διεθνής Φορέας για τις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες

Πιστοποιήσεις - Διαγωνισμοί - Διεθνή Βραβεία - World Records - Εκδόσεις

Φορέας Ίδρυσης και Θεσμοθέτησης της Παγκόσμιας Ημέρας Καβάφη - 29 Απριλίου


πηγήhttp://artsociety.gr/IAA_Poetry_Competition_K.PKavafis.pdf


   

 

Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024

Θανάσης Λάμπρου, ‘‘Τριλογία’’ εκδ. Αρμός, 2023

 


Η έβδομη ποιητική συλλογή του καλού και συνεπούς ποιητή (αν και κάτω απ’ τον τίτλο δηλώνεται: Ποιήματα και πεζά) είναι διαρθρωμένη σε τρία επίπεδα: Πέντε ποιήματα, Η τελευταία Κυριακή, Αίνιγμα. Παρούσα η  χαρακτηριστική της γραφής του εσωτερική στροφή, η θέα, κατόπτευση ένδον, η εσωτερική συνομιλία. Είναι στην κύρια γραμμή ‘‘ποίηση εις εαυτόν’’, με τις σταθερές της. Δεν είναι λυρική,  δεν είναι κοινωνική, ούτε υπερρεαλιστική, είναι ποίηση ανθρώπου που δυσφορεί πιεζόμενος απ’ τις σύγχρονες συνθήκες ζωής κι ανθίσταται στωικά παρά ηρακλείτεια, αντιτιθέμενος στην κακή πορεία των πραγμάτων, την ανθρωπιστικά αιμορραγούσα κοινωνική πραγματικότητα. Με τη γραφή του μάχεται γενναία και με πίστη στο πνευματικό του αξιακό σύστημα.

Στο Α΄ / Πέντε ποιήματα, οι τίτλοι καθενός, που γίνονται οπτικές (ή προσωπεία; του ΘΛ) είναι κι ένα ιστορικό πρόσωπο. Ο Περίανδρος τύραννος της Κορίνθου, μέγας λάτρης της λογοτεχνίας και σχετιζόμενος με την αρχαιότερη φιλοσοφία, φέρεται κι ο ίδιος ως ποιητής πολύστιχου ποιήματος, κατατασσόμενος ανάμεσα στους Επτά Σοφούς της Αρχ. Ελλάδος. Απ’ την αντίφαση(ώθηση μεν στον αληθινόν εαυτό, αλλά με διαρκείς προσπάθειες απόδρασης) και την προτροπή: Μελέτα το παν, την καθαρά φιλοσοφική ενασχόληση, περνά στην απορία, την ευθείαν ερώτηση περί του συνεκτικού δεσμού και της διατήρησης/διαιώνισης των όντων μέσω του Ἐμπεδοκλέους ενός από τους σπουδαιότερους αντιπροσώπους της προσωκρατικής ελληνικής φιλοσοφίας. Στο πρόσωπό του οι Ακραγαντίνοι δεν έβλεπαν μόνο έναν μεγάλο φιλόσοφο αλλά και έναν άξιο πολιτικό, ιατρό, μάντη, μάγο και ποιητή. Κι εδώ η παρότρυνση για ανοδική δράση και πορεία σε κλίμα γενικής ετοιμότητας. Ο Αδριανός Ρωμαίος αυτοκράτωρ (117–138), καθώς επίσης στωικός και επικούρειος φιλόσοφος, ο τρίτος απ’ τους λεγόμενους "Πέντε Καλούς Αυτοκράτορες" παρέχει στον ΘΛ το πλαίσιο αναφοράς στην εξουσία. Η  κατάκτηση και η άσκηση της υπέρτατης – απόλυτης εξουσίας απ’ τον φιλόσοφο αυτοκράτορα, δεν αποτρέπει, ούτε αναιρεί τις κοινές, αναπόφευκτες δράσεις και δεσμεύσεις της ανθρώπινης φύσης, ούτε μπορεί να κορέσει τις βαθύτερες επιθυμίες ομορφιάς, γαλήνης, έσχατης γνώσης• την πορεία προς τη μοιραία έξοδο, που δεν προσπαθεί ν’ αποφύγει, να μεταθέσει όσο πιο μακριά, με όλη τη νοσταλγία των πίσω αφηνομένων καλών της ζωής.

Ως Χαν Σαν (που σημαίνει Ψυχρό Βουνό) ολιγογράφο ποιητή της χρυσής εποχής της κινεζικής ποίησης (8ος προς 9ο μ.Χ. αι.) ο ΘΛ εκφράζεται απευθυνόμενος στους συνανθρώπους για τον αγώνα, την αξία της ζωής, την πειστική – στέρεη νοηματοδότηση πριν μας πάρει και μας σηκώσει όλους ο ουρανός. Το κυνήγι πολλών και ασημάντων πραγμάτων, ζημιογόνο, υψηλό όμως και το τίμημα επιδίωξης των σημαντικών. Τα βουνά, η σιωπή μόνιμα σύμβολα, συνθήκες όπου κινείται και οικείος χώρος του ποιητή. Οι περισπασμοί των ασυνδέτων σχημάτων, η ανάγκη απαλλαγής απ’ τα βάρη, τα άχρηστα αποδίδονται με καλοσμιλεμένους στίχους: περνάω μες απ’ τα κρύσταλλα σάμπως μες από πυρωμένο στεφάνι, προκειμένου να κερδηθεί η μακαριότητα. Απ’ τον ποιητή που απευθύνεται σε όλους και τους δικούς του, τώρα ο ΘΛ προσφωνεί και παρουσιάζει, σαν μεγαλύτερο αδελφό τον Amir Hushang Ebtehaj, γνωστό και με το ψευδώνυμό του, H. E. Sayeh (: Ίσκιος), Ιρανό ποιητή του 20ού αι. (1928-2022), του οποίου η ζωή και το έργο εκτείνονται σε πολλές απ’ τις πολιτικές, πολιτιστικές και λογοτεχνικές ανατροπές του Ιράν, πέρασε ένα χρόνο στη φυλακή για τα γραπτά του. Μετά (1987), έφυγε στην Κολωνία της Γερμανίας με την οικογένειά του και έζησε εκεί, αλλά επισκεπτόταν συχνά το Ιράν. Ο νεοέλληνας ομότεχνός του τον προβάλλει, που ‘‘πήρε το δρόμο της εξορίας/ που ήταν ανέκαθεν η χώρα των αληθινών ποιητών / η πατρίδα των αληθινών δακρύων’’ (σ. 17). Στην ποίηση του Θ.Λ. οι πέντε παραπάνω δεν επιλέγονται κατά την πλατωνική προτροπή, οι φιλόσοφοι να γίνουν βασιλείς, αλλά  για την συσχέτιση πνευματικού αγώνα κι εξουσίας, σε μια αισθητή στροφή προς Ανατολάς. Η ενασχόληση περαιτέρω με το Α΄ / Πέντε ποιήματα, θα απέβαινε εις βάρος της συνολικής παρουσίασης, οπότε αρκούμαστε στο να επαναλάβομε το ενδιαφέρον της επιλογής των 5 ιστορικών αυτών προσώπων σημειώνοντας ότι το Α΄ αποτελεί  συνέχεια της πρώτης ενότητας τού "Λαβύρινθου" ποιητικού βιβλίου του Θ.Λ (έκδ. Καστανιώτη, 2004) με προοπτική ενσωμάτωσης εκεί σε συγκεντρωτική έκδοση.

Ακολουθεί η 13σέλιδη ‘‘Τελευταία Κυριακή’’, ποίημα αφιερωμένο στη μνήμη του πατέρα. Ξεκινά με την υστάτη στιγμή της ταφής – μονόλογος αντήχηση στα ανίκανα ν’ ακούσουν πλέον αυτιά κι εκτυλίσσεται σε μια παρουσίαση στον αναγνώστη μνημών που εναλλάσσονται με τις στερνές εικόνες του μεταστάντος. Οι περιπέτειες της υγείας την τελευταία περίοδο γεννούν βαθιά εντυπωμένες εικόνες που προσπερνώντας τον πόνο της στιγμής αποτυπώνουν οδυνηρά επίμονες αναμνήσεις. Εγκωμιαστικές αποτιμήσεις των σταθερών ζωής των γονέων, άμεσα ή υπαινικτικά αντιπαραβάλλονται με την οξειδωτική αστάθεια της δικής μας ζωής. Μαζί με την ευγνώμονα αναγνώριση της χορηγηθείσας αγωγής, προβάλλονται κι εκείνες αφηγήσεων των απ’ τον πόλεμο που έζησαν οι γονείς δυσκολιών. Ας σημειωθούν κι οι στίχοι αυτοπαρηγορίας που χαρίζει η πίστη στην άλλη διάσταση, απαλλαγμένη από βάσανα και βάρη κι όπου κινείται ο προσφιλής απελθών (σσ. 21-34).

Στο Γ΄ Αίνιγμα, το εκτενέστερο μέρος του βιβλίου με τις 4 (αριθμημένες) υποενότητες, ο ποιητής διαφοροποιούμενος απ’ τα πριν, επιχειρεί ένα ‘‘άνοιγμα’’ στον κόσμο. Ανακατεύεται, παρατηρεί ως τα πιο πρόσφατα εθνικού και παγκοσμίου επιπέδου σημαντικά γεγονότα και σχολιάζει ποιητικά, απ’ τις γνωστές αμετακίνητες και στέρεα διαμορφωμένες θέσεις του. Η ζωή (δεν) είναι (αλλού – Κούντερα, αλλά) εδώ. Γραμμική ζωή, ταπεινή με δυνατότητα συμ-πλήρωσης με νόημα ζωτικό (σ. 37). Τα πουλιά, σύμβολο που επανέρχεται στο έργο, εξαίρονται για ‘‘την αρμονία και ειρήνη με τον εαυτό τους’’ και το ότι μπορούν ‘‘…ν’ ανεβαίνουν όλα τ’ αέρινα σκαλιά/ μέχρι τον ήλιο’’ (σ. 38). Πυκνώνει η καταγραφή στο ‘‘Ο Δρόμος μένει’’, με τον εναρκτήριο στίχο• ‘‘Όσο κι αν βάδισα πουθενά δεν έφτασα’’ (σ. 39) να ανακαλεί στη μνήμη τα ‘‘Πέλματα’’ του Τ. Παυλοστάθη ‘‘Κανείς δεν πρόκειται να φτάσει’’ (πρώτος και τελευταίος στίχος). Οι αξιακές συγγένειες και κοινές πίστεις, κάνουν ενδιαφέρουσα τη ‘‘συνομιλία’’ μη γνωστών μεταξύ τους ποιητών: ‘‘μόνο η ζήτηση μένει και η πίκρα βαθιά/ πως δεν φτάνει κανείς πουθενά’’ (Θ. Λ). ‘‘το ατελεσφόρητο όλων και του δικού τους εγχειρήματος/ γνωρίζουν./Κανένα φτάσιμο δεν αναγνώρισαν τα πέλματά τους…’’(Τ.Π). Επανέρχεται ο προτρεπτικός Θ.Λ. στην ‘‘Προσοχή’’(σσ. 40-41) ‘‘Ας δοκιμάσουμε ν’ αδειάσουμε απ’ τ’ άχρηστα πράγματα/ που μια ζωή ολόκληρη μας σέρνουν απ’ τη μύτη’’. Με τον τρόπο του συνιστά να δώσομε Προσοχή σ’ αυτά ‘‘Είδη πρώτης ανάγκης είναι κι ετούτα’’, που μπορεί ν’ απελευθερώσουν και να εμπλουτίσουν με νόημα κι ομορφιά τη ζωή. Επισημαίνεται υπονομευτικά κι η αναβλητικότητα ‘‘σάμπως να είχαμε άλλες δέκα ζωές να περιμένουν’’. Στο ζήτημα επανέρχεται στην ‘‘Τέχνη’’, ‘‘…αν δείξουμε/ μόνο λίγη προσοχή με την καρδιά μας/ Την κατασπαραγμένη μας καρδιά. / Τίποτε άλλο δεν ζητά η ζωή από μας/ παρά προσοχή και καρδιά μεγάλη’’ (σ. 45).

Στη σύνθεση της ‘‘Μητρικής Γλώσσας’’ στην εξομολογητική διερώτηση ‘‘Για ποιόν γράφω;’’ κι έκφραση αγωνίας για τη γλώσσα και τη γλωσσική υποβάθμιση – έκπτωση των ημερών, δίνει την απάντησή του σε μια ηθικολογική κατάληξη (σσ. 42-44). Μια ηχητική εικόνα αστικού κέντρου, η ‘‘Ανακύκλωση’’ δίνει αφορμή στον Θ.Λ να υπερθεματίσει της απαλλαγής απ’ το περιττό, με Υστερόγραφο για τον ποιητή που, ‘‘τα χιλιοειπωμένα λόγια τα ανακαινίζει/ τα στιλβώνει με νέα λάμψη δροσερή’’ (σ. 46).Και πιο κάτω, με αφορμή ‘‘βουνά τα απορρίμματα, ξεχασμένα από καιρό’’ παρατηρεί παρά δίπλα ‘‘δυό περιστέρια ζουν τρυφερά/ τον έρωτά τους όπως δεν μπορούν πια οι άνθρωποι’’ και άγεται στο ‘‘Ασύνδετα κομμάτια που ζητούν ν’ αποτελέσουν/ μια ζωντανή ολότητα στην ασυνέχεια της κάθε μέρας’’ (σ. 53), για να κορυφώσει στην κατάληξη με τη δική του απάντηση στο μείζον πρόβλημα: ‘‘Πρέπει να ζήσεις τη ζωή απ’ την καλή/ πρέπει να τη ζήσεις κι απ’ την ανάποδη. / Αναγκαστική διπλή πορεία’’ (σ. 54). Στις ‘‘Πέντε ζωές’’ ανάπτυξη σχετικής άποψης ενός σοφού, καταπιάνεται συγκεκαλυμμένα (στο β΄, σ. 50) με τον έρωτα, που δεν ήταν από τα κύρια στοιχεία της ποίησής του. Ενορατική η σύλληψη του (αβίωτου) τελευταίου σταδίου (ε΄, σ. 51).

Κι αμέσως μετά πάλι η εικόνα του δρόμου με τους περιθωριακούς, τους ανθρώπους του υποπρολεταριάτου, με τη συμπονετική ματιά του ΘΛ (Κλίμαξ, σσ. 58-59). Απ’ το ανώνυμο γενικό πλήθος, περνά στη δραματική ιστορία του Πακιστανού Μετανάστη Ευτύχα, που έζησε κι έφυγε ήσυχα κι ανεπαίσθητα ‘‘Μακριά απ’ όλους διδάσκει την απλότητα. Την καρτερία/ την ευγνωμοσύνη. Τη χαρά. Την ανθρωπιά’’ (σ. 60).Ο ΘΛ αφιερώνει και ξεχωριστό ποίημα στην ‘‘Απλότητα’ ’πληττόμενη απ’ την ασχήμια. Στο ίδιο διερωτάται ‘‘Πού πήγε η στροφή προς τα μέσα;’’ Κλείνοντας με τη συνήθη στωική προτροπή του, σημαίνει τη διέλευση διά της στενής οδού της απλότητας ‘‘στη ρίζα των άυλων πραγμάτων/…/ που κάνουν τη νύχτα μέρα και τη ζωή άξια να τη ζήσεις’’ (σ. 69). Με την ‘‘Ψυχή στο στόμα’’ συνθέτει ένα ωραίο ποίημα για τα τζιτζίκια και τον μινυνθάδιο (βραχύχρονο) βίο τους (σ. 61). Με ωραίες εικόνες τρυφερών μνημών αναφέρεται στα όνειρα που, παρά και την αναπόφευκτη επίδρασή τους, ο άνθρωπος αυτοπεριορίζεται (Μέρα τη μέρα, σσ. 63-64).

Με τα συνήθη ασύνδετα σχήματα, ελεγειακά και αιτιολογημένα αναφέρεται στην Ελλάδα που παντού και αταξίδευτους πληγώνει (Αόρατος, σ. 66).Στα ‘‘Εν συντομίᾳ’’, ρεαλιστική και στενάχωρη η εικόνα από ‘‘Νέες και νέους στο δρόμο’’ (σ. 56). Απ’ τη θλίψη που φέρνει η εικόνα του αλλοτριωμένου νέο-Έλληνα, ο ποιητής περνά στην απελπισία της αποδυνάμωσης – υποβάθμισης της θεμελιώδους-κυρίαρχης σχέσης άνδρα και γυναίκας, η ζωή έχει γίνει ανέραστη. Η διαμαρτυρία για το σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα δεν είναι πολιτική, δημοσιογραφική, αλλά οδηγεί στην παραδοχή ‘‘Ανήκουμε στην κοινότητα’’, που επαναλαμβάνει μέσα σε δυο στίχους για να υποβάλλει ευθύνες (σσ. 70-71). Σε συγγενές κλίμα και το ποίημα που ακολουθεί (‘‘Μητέρες’’, σ.72), μια καταγραφή της αυτοαναίρεσης της γυναίκας απ’ την καταβύθισή της σε πολλούς σύγχρονους ρόλους, που μοιραία φέρνουν παραίτηση απ’ τη μητρότητα…

Σε οικολογική ευαισθητοποίηση, ένα πελώριο δέντρο-κέδρος (Γίγαντας στην ακροθαλασσιά, σ. 67) στη θέα του ‘‘μού ’ρχονταν δάκρυα στα μάτια’’ προκαλεί συνειρμούς ενοχών για τη μεταχείριση και των πιο θαυμαστών κι ευεργετικών για τη ζωή μας, στοιχείων της φύσεως απ’ τους ανθρώπους. Η ζοφερά προοπτική του ‘‘Έρχεται η νύχτα’’ εισάγει κατάλληλα στην ‘‘Κλιματική αλλαγή’’, που προκαλεί ο άνθρωπος ‘‘η κορωνίδα της πλεονεξίας’’. Αφού οικτείρει το ανώφελο των αντιδράσεων (πορείες διαμαρτυρίας), προσπαθεί καταληκτικά να αφυπνίσει την ατομική μας ευθύνη στο μείζον αυτό ζήτημα (σ. 77). Από στίχους άμεσης απόδοσης μορφών της φύσης, ο ποιητής περνά σε καλοδιατυπωμένους στίχους καθρέπτες συναισθημάτων προνοίας κι οφειλομένου ενδιαφέροντος. Σε προτρεπτικό τόνο το εξαιρετικό ποίημα ‘‘Όχι’’, μια ανάγκη θέσης ορίων, για εξασφάλιση της θέασης ‘‘μια μέρα ελευθερωμένος/ το καθάριο φως των ουρανών’’ (σ. 73). Αισιόδοξα παρωθητικός στο πόσο εύκολα μπορεί ο άνθρωπος ν’ απαλλαγεί απ’ τις ‘‘Αυταπάτες’’ (σ. 74). Ποιητική συνέχεια-συμπλήρωση ‘‘Το Ευ’’ με τους δυο τελευταίους στίχους να εκτινάσσουν ευφάνταστα το ποίημα (σ. 75).Συνηθίζουν οι ποιητές να γράφουν, με αφόρμηση φωτογραφιών προσώπων, έτσι προήλθε το ποίημα με τον Storm Thorgerson, καλλιτεχνικό διευθυντή και συνεργάτη των Pink Floyd. Ο Θ.Λ συνδέει τη φωτιά με τον πόνο. Με ευχές (αντί προτροπών)διατυπώνει ποιητικά άποψη για τη δυνατότητα διδακτικής επενέργειας του πόνου στη ζωή(σ. 79). Στη2αν ενότητα επιχειρεί ένα άνοιγμα στον κόσμο. Αυτά που συμβαίνουν, δεν τον αφήνουν αμέτοχο, αδιάφορο. Δεν αγνοούνται, αλλ’ εσωτερικοποιούνται, προσεγγίζονται και φωτίζονται με τον τρόπο του Θ.Λ.

   Η 3η ενότητα απαρτίζεται από 4 πεζά κείμενα (τίτλοι: Η σιωπή, Η δημιουργία, Τα αληθινά βιβλία και Το Φως) πιο ενδιαφέρουσα, ίσως η καταγραφή του ‘‘Φωτός’’, στο ίδιο ύφος και περιεχόμενο• ‘‘Ζήσε μες στα ίδια τα πράγματα, όχι στις ιδεολογίες, στα δόγματα, στις θεωρίες και στις αντιλήψεις που έχουμε για τα πράγματα’’ (σ.82)• ‘‘Το φως είναι η ψυχή της Ελλάδας’’, το ανάγει (εξομολογητικά) σε αίτιο επιστροφής του στην πατρίδα και προεκτείνει την ενασχόλησή του και στην 4η: ‘‘Δικαίωμα στο φως, Η δίψα της ουσίας – Διψώ για το καθαρό φως πάνω απ’ τα σύννεφα’’(σσ. 87, 88). Στο ξεχωριστό ποίημα ‘‘Εκ των υστέρων’’ υπάρχουν αυτοκριτικές αποτιμήσεις• ‘‘το δυσκολότερο δεν είναι να δούμε τη ματαιότητα/ αλλά την ανεξάντλητη ομορφιά των πραγμάτων […] Κάθε φορά γυρίζεις με άδεια χέρια από την έφοδο όχι να τα καταλάβεις/ αλλά να τα ζήσεις μέσα σου βαθιά’’ (σ. 89).

Αποτιμήσεις -αναθεωρήσεις στην ‘‘Επιθυμία’’ (σ. 96) και στο ‘‘Στιγμιότυπο’’, με ερωτική εισαγωγική προδιάθεση ‘‘Σήμερα μ’ αγγίζει αλλιώς μια τέτοια ελάχιστη/ αλλά τόσο απέραντη, τόσο τρυφερή στιγμή’’ απάντηση στο τι ‘‘είναι κατά βάθος η ομορφιά’’ και σύνδεσή της καταληκτικά με ‘‘τη Μεγάλη Αγάπη που δεν την ερμηνεύει τίποτα’’ (σ. 90). Το βαθύτατα ανθρωπιστικό υπόστρωμα της ποίησης αναδύεται στην ‘‘Προσευχή’’, όταν ‘‘σε πλημμυρίζει όχι οίκτος ή λύπηση αλλά βαθιά συμπόνια/ για όλα τα ανθρώπινα πράγματα’’ (σ. 91). Στο τριαδικό σχήμα του Νεοπλατωνισμού «μονή, πρόοδος, επιστροφή», σύμφωνα με το οποίον η ιστορία του κάθε όντος εξελίσσεται σε τρία στάδια, μας παραπέμπει το ποίημα ‘‘Παραδοχή’’ (σ. 92). Στην περιπλάνηση της ‘‘Αλήθειας’’ ΙΙ ,‘‘Δεν ξέρουμε αν ο καρπός είναι καρπός/ κι όχι ένα ομοίωμα που γέννησε ο πυρετός του ανθρώπου,/ δεν ξέρουμε αν το ψωμί είναι αληθινό’’ (σ.98).Σ‘‘Το πέρασμα’’,σε τρίστιχες στροφές παρουσιάζεται το κατώφλι εγρήγορσης – ύπνου σε αναλογία με εκείνο ζωής – θανάτου : ‘‘Μετέχοντας αλλά την ίδια στιγμή μένοντας αμέτοχος/ στην κίνηση του κόσμου…’’ (σ. 101). Αφορμώμενος απ’ τη φράση παλαιού αγγλοσαξωνικού ποιήματος (…ANDNEFORHTEDONNA) αναφερόμενη στη μάχη του Μάλντον– ήττα των Άγγλων (951 μ.Χ.), που ο Jorge Luis Borges επέλεξε να χαραχτεί στον τάφο του στη Γενεύη, ο Θ.Λ σχολιάζοντας τη φράση, συνδέει ευφάνταστα- στοχαστικά το φως με τη φλόγα – πυρ (σ. 102). Στ ‘‘Η νίψη των ποδών’’ περιγράφει ποιητικά και σχολιάζει το γνωστό περιστατικό του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου(13:1-30).Πέραν της διδακτικής εσχάτης ταπεινώσεως, ο ποιητής τονίζει την ανάγκη του προσωπικού παραδείγματος ‘‘όχι για να διδάξει,/ αλλά για να δείξει με πόσα πέπλα επίπλαστα,/ με πόσα προσωπεία κρύβουμε την όψη μας’’ (σ. 108) της διάφανης έντιμης ζωής.

    Στο από ετών εγκαθιδρυμένο πλαίσιο γραφής, Η ‘‘Τριλογία’’ είναι ένα ακόμη σκαλί ανεβάσματος προς τα επάνω του Θανάση Λάμπρου. Εδώ δεν επαναλαμβάνει, δεν επιβεβαιώνει απλά τα χαρακτηριστικά της ποίησής του. Διευρύνει τους χώρους της κίνησής του σε πεδία της καθημερινότητας και αφουγκράζεται της μνήμης τα πιο έντονα πρόσφατα ξυπνήματα, με την εμπειρία της γραφής και της ικανής ως τώρα προσωπικής του διαδρομής.