Αφιέρωμα Γιάννης Σκαρίμπας

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας

Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν έλληνας λογοτέχνης, κριτικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Αγία Ευθυμία του νομού Φωκίδας στις 28 Σεπτεμβρίου του 1893. Ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας, αφού ο πατέρας του, Ευθύμιος Σκαρίμπας, ήταν απόγονος αγωνιστών της Επανάστασης του 1821.  Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο σχολαρχείο του Αιγίου και τις ολοκλήρωσε στην Πάτρα στο Α΄ Γυμνάσιο Πατρών. Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό ως ανθυπασπιστής στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων.  Διορίστηκε τελωνοσταθμάρχης στην  Ερέτρια (πρώην Νέα Ψαρά) και το 1915 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα, για να εργαστεί εκεί ως εκτελωνιστής. 

 Στα γράμματα εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση με το πραγματικό του όνομα έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό Ο καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό «Ελληνικά Γράμματα» του Κωστή Μπαστιά.

Το έργο του, εντυπωσιακό σε έκταση και ποικιλία, σημαδεύτηκε από την έντονη αντιδικία του με τις καθιερωμένες αξίες της ζωής και του αστικού πολιτισμού. Εισήγαγε επίσης υπερρεαλιστικά στοιχεία στην ελληνική πεζογραφία, τόσο το εικονοκλαστικό του ύφος όσο και ή ιδιόρρυθμη γλώσσα πού χρησιμοποίησε στα έργα του, προκάλεσε αίσθηση για την εποχή εκείνη.  Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε στο κάστρο του Καράμπαμπα. 

  Ο Γιάννης Σκαρίμπας αυτοσυστηνόταν, με το προσωπικό ύφος που τον χαρακτήριζε, ως:
... συνταξιούχος τελωνειακός, διασαφιστής και τάχα λογοτέχνης αλλά και
Ανάξιος απόγονος ορεσίβιων προγόνων αναφερόμενος στην καταγωγή του από την Φωκίδα.

Σε ιδιόγραφο βιογραφικό σημείωμά του γράφει:

Γεννήθηκα το 1893 στο χωριό Αγια-Θυμιά της Παρνασσίδος – πρώην Δήμου Μυωνίας. Το δημοτικό μου σκολειό το πέρασα στην Ιτέα των Σαλώνων. Το Σχολαρχείο στο Αίγιο και το Γυμνάσιο στην Πάτρα. Εδώ (στη Χαλκίδα) ελθόντας για στρατιώτης (κληρωτός) το 1914 παντρεύτηκα (... εξ’ έρωτος). Έκτοτε, σχεδόν δεν ‘‘το κούνησα’’ από την πόλη ετούτη = τη Χαλκίδα. Έκανα οικογένεια (παιδιά, νύφες κι εγγόνια) και μνέσκω ακόμα, γράφοντας Λογοτεχνία και Ιστορία. Αλλά και Ποίηση και Θέατρο.
Τώρα υπέρ τα 84 μου χρόνια γεγονώς, εφησυχάζω (σχεδόν μόνος) στο σπιτάκι μου, ζων ‘‘αεί -μη- διδασκόμενος’’, εν αναμονή του ‘‘εσχάτου-μου-μαθήματος’’, ευχαριστώντας εκείνο που ονομάζουμε Θεό, ‘‘για τα βουνά και για τα δάση που είδα...’’ (του Ζαχ. Παπαντωνίου).
Και για το ακριβές των παραπάνω αυτών μου ασημάντων, υπογράφομαι,
ο ταπεινότατος
Γιάννης Σκαρίμπας

 

Από αριστερά Μάχη Σκαρίμπα, Έλσα Βεργή, Γιάννης Σκαρίμπας

Εργογραφία

Ό Καπετάν Σουρμελής ό Στουραΐτης , διηγήματα (1930)

Καϋμοί στο Γριπονήσι, διηγήματα (1930)

Το θείο τραγί, διηγήματα (1933)

Μαριάμπας, μυθιστόρημα (1935)

Ουλαλούμ, ποιήματα (1936)

Το σόλο του Φίγκαρω, μυθιστόρημα (1939)

Εαυτούληδες, ποιήματα (1952)

Ο ήχος του κώδωνος, θέατρο (1951)

Το Βατερλώ δύο γελοίων, μυθιστόρημα (1959)

Η μαθητευομένη των τακουνιών, τρεις νουβέλες (1961)

Βοϊδάγγελοι, ποιήματα (1968)

Άπαντες στίχοι, ποιήματα (1970)

Το ’21 και η αλήθεια, Η τράπουλα και Οι γαλατάδες, ιστορικά δοκίμια (1971–1977)

Το ’21 καί ή αριστοκρατία του, ιστορικό δοκίμιο (1978)

Ο σεβαλιέ σερβάν της Κυρίας, θέατρο (1971)

Η περίπολος Ζ΄, διήγημα, χρονικό από τον Α΄παγκ. πόλεμο (1972)

Τυφλοβδομάδα στη Χαλκίδα, διηγήματα (1973)

Φυγή προς τα εμπρός, μυθιστόρημα (1976)

Ή Τράπουλα, δοκίμιο (1975)

Τρεις άδειες καρέκλες, διηγήματα (1976)

Αντι-Καραγκιόζης ο Μέγας, θέατρο (1977)

Τα πουλιά με το λάστιχο, μυθιστόρημα, χρονογραφήματα (1978)

Τα καγκουρώ, θέατρο (1979)

Σπαζοκεφαλιές στον ουρανό, αντιδιηγήματα (1979)

Η κυρία του τραίνου, θέατρο (1980)

Ο πάτερ Συνέσιος, θέατρο (1980)

 Στη γενέτειρά του, Αγία Ευθυμία, έχουν καθιερωθεί και τελούνται από το 1994 ανελλιπώς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις "ΣΚΑΡΙΜΠΕΙΑ" που τις διοργανώνει ο "Σύλλογος Αγιοευθυμιωτών"

 πηγές: http://el.wikipedia.org 

             http://agiathimia.com