 |
| Η φωτογραφία, από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της Βιβλιοθήκης. (περιοδικό "Πειραϊκή Πατραϊκή" 1963). |
"Αναμνήσεις, διαδρομές, δεδομένα στην πορεία της ιστορίας της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας " [απόσπασμα]
Επιμέλεια: Γιώργος Γάτος
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Άμφισσας γεννήθηκε, ύστερα από ατελείωτες συζητήσεις, θεωρήσεις, προτάσεις και αντιπαραθέσεις μέσα στις μικρές ή και μεγαλύτερες το συχνότερο ανεπίσημες, μαζώξεις φίλων και μελών της Φοιτητικής Ένωσης Φωκέων – ΦΕΦ «Φευ και Αλίμονο» το παράφραζε σκωπτικά ο αξέχαστος εκείνος καθηγητής Θανάσης Σορόκος… Και εμείς νέοι, σε παρθενική επαφή με την πολύβουη και συχνά παράξενη Αθήνα, γεμάτοι ζωντάνια μα μαζεμένοι, με όνειρα, ιδανικά και φαντασιώσεις όλο και γυρνάγαμε πίσω, όλο και μας ακολουθούσε η πόλη, όλο και στήναμε το παραμύθι μας με την πόλη.
Έτσι ακριβώς ξεκίνησε η Βιβλιοθήκη το πρώτο μας βήμα στο μύθο του «εκπολιτισμού» έτσι το λέγαμε τότε, για τη «δημιουργία πνευματικών κέντρων στο νομό μας» για την «εξύψωση του μορφωτικού ηθικού επιπέδου του νομού» όπως έγραφε και το καταστατικό μας.
Προπομπός της πρωτοβουλίας ο Κώστας Πριγγής που χτύπησε την πόρτα του Δημάρχου Δ. Λιανουλόπουλου, που μετέφερε και ανέπτυξε την κοινή ιδέα. Έτσι η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Άμφισσας, Αρ. 203 στις 19 Οκτωβρίου 1955, άνοιγε το δρόμο για την δημιουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης…
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας ιδρύθηκε το 1957 σαν ΝΠΔΔ. Την ιδέα είχαν τα μέλη της «Φοιτητικής Ένωσης Φωκέων, Φ.Ε.Φ» την
οποία και την εμφύσησαν στον τότε Δήμαρχο Δημήτριο Λιανουλόπουλο. Έτσι η υπ’ αριθ.
203/19-10-1956 απόφαση του Δημ. Συμβουλίου Αμφίσσης οδηγεί στο ΦΕΚ 18/8-2-1957 και
στη σύσταση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας. Είχε 7μελές Συμβούλιο και
Πρόεδρο τον εκάστοτε Δήμαρχο Άμφισσας. Διευθυντής της βιβλιοθήκης έως το
1966 ήταν ο αείμνηστος συμπολίτης μας, δημοσιογράφος, συγγραφέας και δωρητής
της προσωπικής του βιβλιοθήκης Γιώργος Κ. Γάτος.
Το 2011 σύμφωνα με τον νόμο Καλλικράτη καταργήθηκε από ΝΠΔΔ και πλέον υπάγεται στη Δ/νση Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Παιδείας, Τουρισμού, Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου Δελφών.
Παρέχει στους κατοίκους της πόλης, του νομού αλλά κι εκτός αυτού, δυνατότητες για πνευματική και καλλιτεχνική παιδεία κι επιμόρφωση για όλες τις ηλικίες και βαθμίδες. Στους νέους συμπληρωματικές γνώσεις που θα τους βοηθήσουν στις σχολικές και πανεπιστημιακές τους εργασίες. Σημαντική επίσης είναι και η βοήθεια σε ερευνητές και μελετητές. Είναι φορέας διοργάνωσης πολιτιστικών εκδηλώσεων που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τόπου. Επίσης συγκεντρώνει έντυπα τοπικού ενδιαφέροντος, βιβλία, εφημερίδες περιοδικά αποτελώντας έτσι ένα θησαυροφυλάκιο για τα τοπικά εκδοτικά δεδομένα.
Περιλαμβάνει τα εξής τμήματα:
· Το δανειστικό τμήμα, με περίπου 37.500 τόμους βιβλίων περιοδικά και εφημερίδες
τοπικού ή μη χαρακτήρα που συνεχίζει να εμπλουτίζεται. Διαθέτει ευρύχωρο
αναγνωστήριο 35 θέσεων με υπολογιστές για χρήση από το κοινό, δυνατότητα
πλοήγησης στο διαδίκτυο και δωρεάν σύνδεση wifi.
· Το μη δανειστικό τμήμα, αποτελούμενο από τη συλλογή της δωρεάς Βασίλη Λαχανά και της
συζύγου Καλλιόπης Γιοτσαλίτου-Λαχανά. Αριθμεί 14.000 τόμους βιβλίων. Ανάμεσά
τους περιλαμβάνονται σπάνιες πρώτες εκδόσεις, δερματόδετες, με καλλιτεχνική
βιβλιοδεσία και πολλά με συλλεκτική αξία. Ακόμη έχει περιοδικά και εφημερίδες
τοπικού ενδιαφέροντος.
Ο κατάλογος της συλλογής Λαχανά, αλλά και του δανειστικού τμήματος της βιβλιοθήκης έχουν ταξινομηθεί με το σύστημα Dewey, (DDC) και είναι αναζητήσιμοι στην ψηφιακή πλατφόρμα του OpenAbekt στο σύνδεσμο: http://amfissalib.openabekt.gr/
· Το Τμήμα Αρχείων που αποτελείται από:
1). Αρχείο Αλέξανδρου
Δελμούζου, σημαντικού παιδαγωγού, κυριότερου εκπρόσωπου του εκπαιδευτικού
δημοτικισμού, γεννημένου στην Άμφισσα το 1880.
Το Αρχείο αποτελείται από βιβλία, φωτογραφίες και χειρόγραφες
επιστολές του ίδιου καθώς και άλλων δημοτικιστών της εποχής του όπως ο Δημήτρης
Γληνός, ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ο Ευάγγελος Κακούρος κ.ά. Το αρχείο είναι
ψηφιοποιημένο.
2). Αρχείο Κωνσταντίνου
Κόντου, από τους σημαντικότερους ελληνιστές και κριτικούς φιλόλογους του 19ου
αιώνα, γεννημένου στην Άμφισσα το 1834.
Το Αρχείο αποτελείται από χειρόγραφα με τίτλο «Γλωσσολογικόν
αρχείον Κωνσταντίνου Σταύρου Κόντου», καθώς και από βιβλία του. Το αρχείο είναι
υπό ψηφιοποίηση
3). Αρχείο Κωνσταντίνου
Σάθα, από τους επιφανέστερους Έλληνες ιστορικούς ερευνητές της νεότερης
Ελλάδας και από τους θεμελιωτές των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών σπουδών.
Το Αρχείο αποτελείται
από χειρόγραφες επιστολές του ίδιου, φωτογραφίες και δημοσιεύματα εφημερίδων. Στο
αρχείο περιέχεται και μέρος των εγγράφων της Δημογεροντίας Σαλώνων τα οποία
είναι ψηφιοποιημένα. Το υπόλοιπο αρχείο είναι υπό ψηφιοποίηση.
4). Αρχείο Βαλκανικών
Πολέμων, αποτελείται από σαράντα οκτώ (48) δεσμίδες με έγγραφα αγωνιστών
της περιόδου των Βαλκανικών πολέμων. Περιλαμβάνονται Πράξεις κανονισμού
συντάξεως, αιτήσεις συζύγων θυμάτων για έγκριση και καταβολή σύνταξης κ.ά. Το αρχείο
είναι ψηφιοποιημένο.
5). Αρχείο Δημητρίου
Τσιπούρα, αρχιτέκτονα-υγιεινολόγου, καθηγητή Ρυθμολογίας και Προοπτικής
στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, γεννημένου στην Άμφισσα το 1879.
Το Αρχείο αποτελείται από χειρόγραφα, φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά
σχέδια και δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής. Το αρχείο είναι ψηφιοποιημένο.
6). Αρχείο Τοπικών
Εφημερίδων, αποτελείται από εφημερίδες της περιόδου 1899-2020, που δεν
εκδίδονται πλέον. Οι εφημερίδες είναι οι παρακάτω:
Ø«Άμφισσα»
(1899-1930)
Ø«Αμφισσαϊκή»
(1932-1937)
Ø«Παρνασσίς»
(1911-1912)
Ø«Φωκικό Βήμα»
(1952-1980)
Ø«Φωκικός Ταχυδρόμος»
(1966-1967)
Ø«Φωκίς-Αμφισσαϊκή»
(1937-1940)
Ø«Φωκικός Λαός» ( 1949-1971)
(υπό ψηφιοποίηση)
Ø«Φωκικά Νέα» (1945-1968) (υπό ψηφιοποίηση)
Ø«Αλλαγή» (1978 -1998) (υπό ψηφιοποίηση)
Ø«Νέα από τη Φωκίδα»
(1991 -2005) (υπό ψηφιοποίηση)
ØΦωκίς (1991-2015) (υπό
ψηφιοποίηση)
Ø «Φωκικοί Καιροί» (1976-2020) (υπό ψηφιοποίηση)
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας εκτός των άλλων, έχει εκδώσει
σημαντικά για τον τόπο μας βιβλία. Οι εκδόσεις είναι οι παρακάτω:
1. «Ιστορικό και αξιοθέατα
της Άμφισσας» Δρόσος Κραβαρτόγιαννος, Άμφισσα 2000.
2. «Οι δρόμοι έχουν τη
δική τους ιστορία…», Αργύρης Δεδούσης και μαθητές Στ΄ τάξης 1ου
δημοτικού Σχολείου Άμφισσας, Άμφισσα 2000-2001.
3. «Οι Εσπέριοι Λοκροί Ι:
τοπογραφία και ερείπια» Lucien Lerat, 2008 μτφ. Δ. Χατζηβασιλείου,
Β. Καραμπέτσου
4. «Οι Εσπέριοι Λοκροί ΙI: ιστορία, θεσμοί,
προσωπογραφία» Lucien Lerat, 2009 μτφ. Δ.
Χατζηβασιλείου.
5. «Ποθούντες Άμφισσαν: η
αρχαία Άμφισσα στα πλαίσια της δυτικής Λοκρίδας», Στέφανος Οικονόμου, 2010.
6. «Ο τελευταίος κόμης των Σαλώνων» Σπυρίδων Λάμπρος (απόδοση στη
νεοελληνική), 2013 με τους Φίλους Δ.Β.Α.
Από το 2010 η Βιβλιοθήκη
εκδίδει ετήσιο ημερολόγιο σε συνεργασία με τους Φίλους της Βιβλιοθήκης παρουσιάζοντας
πρόσωπα σχετιζόμενα με την πόλη και το Νομό Φωκίδας.
Η Βιβλιοθήκη ανανεώνει τη συλλογή της με δωρεές που δέχεται εδώ
και χρόνια από διαφόρους φορείς όπως πανεπιστήμια, τράπεζες, υπουργεία,
εκδοτικούς οίκους κ.ά. αλλά και από πολίτες.
Συμμετείχε και συμμετέχει στη διοργάνωση συνεδρίων και
εκδηλώσεων για τα γράμματα, τις τέχνες, την ιστορία και το βιβλίο, αξιοποιώντας
ντόπιο δυναμικό και προβάλλοντας καταξιωμένους δημιουργούς.
Το 2012 έλαβε μέρος για πρώτη φορά στην Καλοκαιρινή Εκστρατεία φιλαναγνωσίας του Future Library και συνέχισε με τα καλοκαιρινά προγράμματα της Εθνικής
Βιβλιοθήκης. Διοργανώνει δράσεις με μεγάλη συμμετοχή παιδιών κατά τις περιόδους
Χριστουγέννων και Πάσχα.
Το 2017 η περιουσία της Παιδικής
Εφηβικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας, αφού καταγράφηκε με απόφαση των αρμόδιων
υπουργείων, περιήλθε στο Δήμο Δελφών και
κατ’ επέκταση στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας. Στόχος μας είναι η δημιουργία
ξεχωριστού παιδικού - εφηβικού τμήματος στο χώρο της Βιβλιοθήκης.
Το 2020 η Βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε από την δωρεά της σπουδαίας
τραγωδού Ασπασίας Παπαθανασίου η
οποία με την διαθήκη της κατέλιπε τα βιβλία της κι ένα μικρό μέρος από
προσωπικά της αντικείμενα στη γενέτειρά της.
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη στεγάζεται από το 1994, στο χώρο του
Πνευματικού Κέντρου Άμφισσας στην κεντρική πλατεία της πόλης. Λειτουργεί από
Δευτέρα έως Παρασκευή 08:00 - 20:00 και θερινό ωράριο 08:00 - 16:00.