Τρίτη 26 Απριλίου 2022

Βιβλιοπαρουσίαση: Ανδρέας Κυτέας, Στον Δρόμο προς την Ελευθερία: Οι επαρχίες Λιδορικιού & Μαλανδρίνου (Δωρίδας) στην Επανάσταση (1821-1828), εκδ. Φαρφουλάς, σελίδες 354


 Σε μια χρονιά με αναιμικούς επίσημους εορτασμούς κι εκδοτική έκρηξη (;) γύρω απ’ το Εικοσιένα, πολύ καλοδεχούμενο ήρθε απ’ τον συγγραφέα το παραπάνω βιβλίο. Συμμεριζόμενοι απόλυτα τις απόψεις του για τη θλιβεράν υστέρηση της Φωκίδας ‘‘στη διερεύνηση της τοπικής ιστορίας σε αντίθεση με τους όμορους νομούς’’, το ότι μας συνέπαιρναν οι διηγήσεις κι ακόμη ότι η τοπική ιστοριογραφία ‘‘δεν απέφυγε τα στερεότυπα, τους θρύλους, τις γενικεύσεις και τις εμμονές της’’ (με την τιμητικήν εξαίρεση του Ε. Σταθόπουλου κι άλλων δυο παλιότερων, είναι λίγο περισσότεροι...), διαβάζοντας το βιβλίο, χαιρόμαστε την καλογραμμένη παρουσίαση/αφήγηση και θαυμάζομε το συγγραφικό μόχθο.

Αυτός δεν στράφηκε στο ξαναψάξιμο και ξαναγράψιμο ήδη γνωστών, αλλά μετά από εξαντλητικήν έρευνα,αναλώθηκε σε πρωτογενές άγνωστο αρχειακό υλικό: χιλιάδες σελίδες κι έγγραφα των ΓΑΚ για τις επαρχίες Λιδορικίου και Μαλανδρίνου, όπως κι εκατοντάδες φάκελοι στα χειρόγραφα της Εθνικής Βιβλιοθήκης και αναφορές στα έντυπα της επαναστατικής περιόδου. Δεν επανεξέτασε μόνο, με γόνιμο κι ενδιαφέροντα τρόπο και προπαντός φωτισμό κι εμβάθυνση, ανασύστησε πραγματικά έναν ολόκληρο κόσμο που διέφευγε μέχρι σήμερα από την οπτική της σχετικής ιστοριογραφίας. Εισάγοντας μη χρησιμοποιηθείσες ως σήμερα διαστάσεις και οπτικές (: οι ιστορικές πηγές απαντούν στα ερωτήματα που τους θέτουμε· αυτά επικαθορίζονται  από τους προβληματισμούς και τα κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά δεδομένα της εποχής του ερευνητή), αναδεικνύει τη συνολική κίνηση ενός αθροίσματος τοπικών κοινωνιών και το μετασχηματισμό τους σε ενιαία εθνική κοινότητα μέσα από την ίδια την κοινή εμπειρία του επαναστατικού αγώνα) : 1) την ανίχνευση των ηγέτιδων κοινωνικών τάξεων της τουρκοκρατίας κι αυτών που τις διαδέχτηκαν μέσα απ’ τον Αγώνα, 2) την οικονομική ιστορία της περιόδου της Επανάστασης, οικονομική κάλυψη του πολέμου και  φορολογικές εισπράξεις, εθνικές γαίες και 3) το γκρίζο θέμα των ‘‘προσκυνημάτων’’, εκούσιας υποταγής οπλαρχηγών και κατοίκων, στα δύσκολα, μετά το 1825 χρόνια.

Η ύλη του βιβλίου είναι διαρθρωμένη σε 4 Κεφάλαια, α) οι δυο επαρχίες προεπαναστατικά, β) τα πρώτα χρόνια (1821-25) της Επανάστασης με τις επιτυχίες των επαναστατικών στρατευμάτων, γ) Η αντεπίθεση, επιδρομές κι ανακαταλήψεις της περιοχής και δ) η τελευταία φάση του Αγώνα κι η απελευθέρωση. Υπάρχει ακόμη πίνακας με τα παλαιά και τα σύγχρονα ονόματα κωμοπόλεων – οικισμών και Βιβλιογραφία με 6 ενότητες. Λείπει το εύκολα συντιθέμενο και πολύ απαραίτητο Ευρετήριο.

Με την εργασία και το νεοεκδοθέν βιβλίον, η σημερινή επαρχία Δωρίδας, που απ’ τις πρώτες επαναστάτησε, πολέμησε και δοκιμάστηκε και πάλι  απ’ τις πρώτες οριστικά απελευθερώθηκε, αποκτά μια περιεκτική και τεκμηριωμένη εξιστόρηση της πορείας προς την Ελευθερίαν. Ο συγγραφέας δεν καταγράφει απλά ή παραπέμπει στις πηγές, έχει μελετήσει, προσεκτικά και με επιμονή τα τεκμήρια κι από αυτά, κριτικά και συνδυαστικά, με τη χρονολογική τάξη των γεγονότων, τα παραθέτει με απλότητα και σαφήνεια ζωντανεύοντας συνθετικά και πολυδιάστατα τις κρίσιμες πτυχές του Ξεσηκωμού στην περιοχή. Μαθαίνομε έτσι στοιχεία που αναθεωρούν απόψεις και κρίσεις, π.χ. για τον επίσκοπο Λιδωρικιού Ιωαννίκιο, τον οπλαρχηγό Ανδρ. Σαφάκα και το τέλος του, πληροφορούμαστε, όχι χωρίς έκπληξη, τη θέση υπό προστασία, μετά την έναρξη της Επανάστασης, του ελληνομαθούς βοεβόδα Ιουσούφ Εφέντη και της οικογενείας του από την οικογένεια Αν. Λιδωρίκη. Εμπλουτίζουμε τα περί της επαναστατικής δράσης και προσφοράς του Χαρ. Παπαπολίτη κι ενισχύομε και τα ήδη γνωστά για την Επανάσταση (από μονογραφίες και την ‘‘Ιστορία της πόλεως Αμφίσσης’’ του Π. Καλονάρου) στην άλλη επαρχία, των Σαλώνων. Το βιβλίο υποκινεί και θα προκύψει σύντομα, πόσο θα συμβάλει στην περαιτέρω ιστορική έρευνα κι ανάδειξη της περιόδου εκείνης.

Ο συγγραφέας, που συστήνεται πολύ λιτά κι είναι άξιος ειλικρινούς επαίνου, αφήνει για το μέλλον, την πρώτη, μετά την απελευθέρωση, καποδιστριακή περίοδο. Με όσα ο ίδιος ιδεί, του επισημανθούν και με έναν ευρύτερο βιβλιογραφικό εμπλουτισμό (από Δ. Σταμέλο, Γεώρ. Καψάλη, Π. Καλονάρο κ.τ.ά.),  θεωρούμε ότι θα επανέλθει για κάποιες λίγες και μικρές περαιτέρω πινελιές. Το βιβλίο ήδη μελετάται, εκτιμάται, εμπνέει και υποκινεί περαιτέρω έρευνες, συσχετίσεις κι επανεκτιμήσεις.

 

 

Παρασκευή 8 Απριλίου 2022

Αρχιμ. π. Τιμόθεος Αγγελής: "Συμεών Κοροβέσης (1836-1902) Ο εκ Κερατέας Ηγούμενος της Ι. Μ. Ασωμάτων Πετράκη" Έκδ. Ι.Μ.Ν. Αγ. Δημητρίου, Κερατέα 2021, βιβλιοπαρουσίαση

 

Στυλοβάτης της κοινωνικής ζωής σε παλιότερες και παραδοσιακές εποχές, δύσκολος ο ρόλος του έλληνα κληρικού σήμερα. Πολλές οι απαιτήσεις της κοινωνίας, σκληρή, συχνή κι ανελέητη η κριτική στους ανθρώπους που φορούν το ράσο. Υπάρχουν ωστόσο και οι πραγματικά αφιερωμένοι στο Θεό κι αφοσιωμένοι στον άνθρωπο, λειτουργοί του Υψίστου που, νυχθημερόν αγωνιζόμενοι τον αγώνα τον καλόν, εμπνέουν ποικιλοτρόπως τους συνανθρώπους των, δοκιμαζόμενους και λιποψύχους πρωτίστως. Με της νεότητος τη δυναμική διάθεση προσφοράς, ο π. Τιμόθεος Αγγελής, αρχιμανδρίτης της Ι.Μ. Μεσογαίας & Λαυρεωτικής, δεν αμελεί και την επιστημονική ερευνητική – συγγραφική δραστηριότητα. Με άλλα τρία βιβλία ως σήμερα εκδοθέντα, συμμετοχή με επιμελημένες εισηγήσεις σε Συνέδρια και Ημερίδες, ασχολήθηκε μεθοδικά και με πολύχρονη φροντίδα, συγκέντρωσε, μελέτησε και παρουσίασε στο νεοεκδοθέν βιβλίο του ‘‘Συμεών Κοροβέσης (1836-1902) Ο εκ Κερατέας Ηγούμενος της Ι. Μ. Ασωμάτων Πετράκη’’ εργοβιογραφία της εξέχουσας προσωπικότητας του Συμεών Κοροβέση, Ηγουμένου της Ι.Μ. Ασωμάτων Πετράκη των Αθηνών.

Το πλήθος των εντοπισθέντων τεκμηρίων αξιοποιήθηκε όχι μόνο στην ανάδειξη μιας σημαίνουσας ιερατικής μορφής του 19ου αι., αλλά παράλληλα φωτίζουν και ανασυνθέτουν πτυχές της νεώτερης εκκλησιαστικής ιστορίας, της ιστορίας και των προβλημάτων μεταπελευθερωτικά της Ι.Μ. Ασωμάτων Πετράκη,  της ιστορικής διαδρομής της οικογένειας Κοροβέση των Μεσογαίων σε 10 κεφάλαια, Εισαγωγή, Επίλογο, Επίμετρο, Πηγές – Βιβλιογραφία και Ευρετήριο σε 320 σελίδες με πλούσια ενισχυτική παράθεση φωτογραφικού υλικού. Με απλή και μεστή γραφή ο π. Τιμόθεος ανασυνθέτει μιαν εποχή σκιαγραφώντας την επιβλητική προσωπικότητα του επιφανούς Ηγουμένου, όμως «εν πολλοίς, άγνωστης εκκλησιαστικής μορφής. Καταγράφονται γεγονότα που καταδεικνύουν τον πολυετή και συνεχή αγώνα ενός κληρικού, με σκοπό τη διατήρηση της πολύτιμης κληρονομιάς που παρέλαβε από τους προ αυτού αδελφούς της Μονής και την παρέδωσε στους διαδόχους του» (σ. 18).

Πραγματικά, κατά και την επιθυμία του πανοσιολογιώτατου συγγραφέα, ο αναγνώστης επιβεβαιώνει ότι με το βιβλίο «δεν γίνεται προσπάθεια εξύψωσης της μορφής του ανδρός, αλλά παράθεση ιστορικών στοιχείων, λαμβανομένων κυρίως από πηγές της εποχής που έδρασε» (σ. 20). Διαβάζομε έτσι ότι ο παππούς του βιογραφούμενου Ιωάννης «αφιερώθηκε» στη Μονή το κρίσιμο 1822 «...με τα γηδοπρόβατά του, με κακάβη και με άλλα αναγκαία της στάνης του, προσέτι και με όλα του τα άλλα πράγματα κινητά και ακίνητά του και έδωσε εις το Μοναστήρι κατά το παρόν πρόβατα 50»  [...] Κατά πάσα  πιθανότητα ο πατέρας του Συμεών, Νικόλαος Κοροβέσης, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Κερατέα, γύρω στους χρόνους της Επανάστασης’’ (σ. 41). Ενώ ο Σταύρος/Συμεών ήταν ήδη δόκιμος μοναχός στην Ι.Μ. Ασωμάτων, με τον κατά σάρκα αδελφό του Γεώργιο αιτήθηκαν απ’ τη Μονή στις 18 Οκτ. 1857, να τους επιστρέψει τα 50 πρόβατα που «είχε φέρει εις την Μονήν ο πάππος των τω 1822». Συγκινητική υπήρξεν η απάντηση που έλαβαν· «εις την αρχήν της επαναστάσεως ηχμαλωτίσθησαν και τα 50 ταύτα πρόβατα, μεθ’ όλου του ποιμνίου της Μονής παρά των Οθωμανών, ότι εφονεύθη παρ’ αυτών και ο πάππος των Ιωάννης Κοροβέσης, ο φυλάττων τα πρόβατα αυτά [...] μ’ όλα ταύτα, επειδή οι αναφερόμενοι εισί πολλά πτωχοί και εμπερίστατοι, φιλανθρωπίας χάριν, και τη συγκαταθέσει και αυτών, να γνωμοδοτήση το συμβούλιον εις απάντησιν, ίνα αποδοθώσιν εις τους αναφερομένους, εικοσιπέντε αίγες της Μονής» (σ. 47)!

Απ’ την ανάγνωση των ακολουθούντων κεφαλαίων της φιλανθρώπου και λοιπής δράσης του βιογραφούμενου Ηγουμένου των πέντε συνεχομένων θητείων του, μαθαίνομε τη στενή σύνδεση της Μονής Ασωμάτων με την Αθήνα και συνειδητοποιούμε ότι «Η Μονή αυτή είναι ευεργέτις της πόλεως των Αθηνών, και οι εκάστοτε Ηγούμενοι αυτής είναι φορείς αυτού του πνεύματος της προνοίας και της διακονίας του πάσχοντος αδελφού» (σ. 253). Μαζί με τους δικαίου επαίνους στον πολυσέβαστο συγγραφέα κι η υιική ευχή να συνεχίσει έτσι και την συγγραφική του ενασχόληση, με όλο το πλήθος και το φόρτο των πολλών λοιπών κυρίων καθηκόντων του!

 Οι Φίλοι της ΔΒΑ

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Πρόγραμμα εορτασμού της 201ης επετείου της απελευθερώσεως του Κάστρου των Σαλώνων

 


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΑΣ

ΔΗΜΟΣ ΔΕΛΦΩΝ


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ

ΤΗΣ 201ης EΠΕΤΕΙΟΥ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ

ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΩΝ ΣΑΛΩΝΩΝ




 

 

1.     Από Παρασκευή 8 έως Κυριακή 10 Απριλίου 2022


·  Γενικός σημαιοστολισμός από την ογδόη πρωινή μέχρι και τη δύση του ηλίου

της 10ηςΑπριλίου 2022, στην πόλη της Άμφισσας.

·  Φωταγώγηση όλων των καταστημάτων του δημοσίου, των ΟΤΑ, καθώς και

 των καταστημάτων των Ν.Π.Δ.Δ. και Τραπεζών κατά τις βραδινές ώρες της

 8ης, 9ης και της 10ης Απριλίου 2022 στην πόλη της Άμφισσας.

 

2.     Κυριακή, 10 Απριλίου 2022

 

Ώρα 7.30

·       Έπαρση Σημαίας.

·       Χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες από τους Ιερούς Ναούς της Άμφισσας.

·       Η Φιλαρμονική της Άμφισσας παιανίζει στις οδούς της πόλης.


Ώρα 9.45

Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου

Προσέλευση φιλαρμονικών, τμημάτων σχολείων και πολιτιστικών συλλόγων, προσκόπων, οδηγών κ.α..

 

Ώρα 10.00

Προσέλευση επισήμων

 

Ώρα 10.30

Τέλεση Δοξολογίας, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Φωκίδος, κ.κ. Θεόκτιστου.

Εκφώνηση πανηγυρικού λόγου από τον Πρόεδρο της Εταιρείας Φωκικών Μελετών, κ. Ιωάννη Ράμμο, Αντιπτέραρχο (Ι) ε.α., Επίτιμο Υπαρχηγό Τακτικής Αεροπορίας.

 

Ώρα 11.30

 

Πλατεία Ησαΐα

Επιμνημόσυνη δέηση στον ανδριάντα του Επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα. Κατάθεση στεφάνων. Σιγή ενός λεπτού. Ανάκρουση Εθνικού Ύμνου.

Τελετάρχης: Ιωάννης Μαρκοδήμος, Εκπαιδευτικός ΠΕ 11.

 

 

Ώρα 12.15

Παρέλαση Στρατιωτικών Τμημάτων, Σχολείων και Πολιτιστικών Συλλόγων, Προσκόπων, Οδηγών και Φιλαρμονικών στη Λεωφόρο Σαλώνων.

To γενικό πρόσταγμα της παρέλασης θα έχει ο κ. Νικόλαος Αθ. Φουσέκης, Εκπαιδευτικός ΠΕ 11.

 

Ώρα 13.15

 

Παραδοσιακοί χοροί στην Πλατεία Ησαΐα.

Ώρα 19:00

Υποστολή Σημαίας.

Ώρα 19:30

 

 

 

 

 

 

Πνευματικό Κέντρο Άμφισσας

Σε εκδήλωση του Συλλόγου των Απανταχού Αμφισσέων «Τα Σάλωνα» η θεατρική ομάδα του Γυμνασίου Άμφισσας με συμμετοχή μαθητών Λυκείου θα παρουσιάσει θεατρική παράσταση με τίτλο: «Πολιορκία και απελευθέρωση του κάστρου των Σαλώνων- Δεσπότης Ησαΐας και Αθανάσιος Διάκος». 

 

 

-Τα της Ιεροτελεστίας με μέριμνα της Ιεράς Μητροπόλεως Φωκίδος.

-Τα της Έπαρσης και Υποστολής της Σημαίας από το Δήμο Δελφών.

-Τα της Τάξης από την Αστυνομική Δ/νση Φωκίδας.

-Το Γενικό Πρόσταγμα της παρελάσεως έχει ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Διευθυντής 

  του Α’ Δημοτικού Σχολείου Άμφισσας, κ. Νικόλαος Φουσέκης.

 

 

 

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΕΛΦΩΝ

                                                                  

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΓ. ΤΑΓΚΑΛΗΣ