Περί βιβλιοθηκών... και επιστροφής
Την εβδομάδα που πέρασε έγιναν οι ανακοινώσεις για τη μερική άρση της καραντίνας και την επαναφορά σε λειτουργία σειράς επιχειρήσεων και οργανισμών. Στο πολιτιστικό και το εκπαιδευτικό πεδίο, όμως, η άρση της καραντίνας φαντάζει ακόμα απόμακρη. Στις παρούσες συνθήκες αξιολογήθηκε ότι δεν έχουν να προσφέρουν κάτι στην ομαλοποίηση της κατάστασης. Έτσι, μια σειρά πολιτιστικοί και εκπαιδευτικοί θεσμοί παραμένουν στον «πάγο» μέχρι νεοτέρας.Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχαμε κάποια ιδιαίτερη πληροφόρηση για την επανέναρξη της λειτουργίας των βιβλιοθηκών με υπηρεσίες στο κοινό. Όπως γράψαμε σε προηγούμενο σημείωμα, οι εργαζόμενοι στις βιβλιοθήκες δεν σταμάτησαν να δουλεύουν αυτό το διάστημα. Αυτό που μένει να καθοριστεί είναι πώς θα ανοίξουν τους φυσικούς τους χώρους για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων.
Διάφορες λύσεις για τη σταδιακή επαναλειτουργία των βιβλιοθηκών έχουν προταθεί από διάφορες χώρες αντιμετωπίζοντας έγκαιρα το πρόβλημα. Σημαντικό στοιχείο όλων αυτών των οδηγιών είναι η λειτουργία τους σε ένα περιβάλλον που ναι μεν η πανδημία βρίσκεται σε ύφεση, αλλά εξακολουθεί ταυτόχρονα να είναι παρούσα. Αυτή η συνθήκη τροποποιεί τον τρόπο λειτουργίας των βιβλιοθηκών σε τρεις βασικούς άξονες.
Πρώτος άξονας είναι η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων σ’ αυτές. Πρέπει να διασφαλιστεί η σταδιακή λειτουργία τους, σε συνάρτηση πάντα με την εξέλιξη της πανδημίας, ούτως ώστε οι εργαζόμενοι να είναι και να αισθάνονται ασφαλείς. Δεύτερος άξονας είναι οι άνθρωποι που επισκέπτονται τις βιβλιοθήκες, για τους οποίους υπάρχει ο ίδιος βαθμός ευαισθησίας για την ασφάλειά τους. Μια σειρά από μέτρα προστασίας έχουν προταθεί, όπως η χρήση ατομικών μέσων προστασίας (μάσκες, γάντια, απολυμαντικά), η είσοδος συγκεκριμένου αριθμού επισκεπτών τη φορά, το μειωμένο ωράριο λειτουργίας, οι μειωμένες υπηρεσίες (για παράδειγμα μόνο δανεισμός και επιστροφές και όχι επιτόπια μελέτη και ανάγνωση), η μειωμένη χρήση μηχανημάτων της βιβλιοθήκης ανάλογα με τις ανάγκες κ.ο.κ.
Ο τρίτος και βασικός άξονας που διαφοροποιεί και τη λειτουργία των βιβλιοθηκών από άλλες δημόσιες υπηρεσίες είναι τα ίδια τα βιβλία. Μελέτες δείχνουν ότι ο ιός παραμένει ενεργός στο χαρτί μέχρι και 72 ώρες το μέγιστο. Για την προστασία του ανθρώπινου παράγοντα λοιπόν, είναι βασικό τα βιβλία που διακινούνται από και προς τη βιβλιοθήκη να μπαίνουν σε καραντίνα 72 ωρών τουλάχιστον, σε ξεχωριστό χώρο της βιβλιοθήκης, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται ότι ο επόμενος που θα πάρει κάποιο βιβλίο στα χέρια του δεν θα κινδυνεύει.
Είναι πάρα πολλά τα θέματα τα οποία πρέπει να συζητηθούν και να αποφασιστούν. Είναι βασικό όμως οι βιβλιοθήκες να ανοίξουν γρήγορα, για να μπορέσει έτσι ο κόσμος να έχει στη διάθεσή του άμεσα έναν αποτελεσματικό και λειτουργικό πολιτιστικό και εκπαιδευτικό χώρο.
Καλλίμαχος
kallimachos.avgi@gmail.com