ΑΛΒΕΡΤΟΥ ΣΒΑΪΤΣΕΡ, ‘‘Δέος για τη ζωή: Η σκέψη του μεγάλου ανθρωπιστή μέσα από κείμενα της περιόδου 1905-1965’’

 

Μετάφραση-Ανθολόγηση-Χρονολόγιο: Θοδωρής Τσομίδης, εκδ. Πατάκη, 2021.

  Στην παραβολή του σπορέως (Λουκ. η΄ 4-8), στο τέλος γίνεται λόγος για ‘‘ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα’’ (σπόροι έπεσαν στην εύφορη γη και έδωσαν καρπό εκατό φορές περισσότερο). Κι είναι πράγματι οι συντριπτικά ελάχιστοι πια εκείνοι που ενστερνίζονται Λόγο, θεωρία, απόψεις ή ιδεολογία κι αφοσιώνονται με όλες τους τις δυνάμεις στην πραγμάτωση τέτοιων στόχων. Στα μαθητικά χρόνια πρωτογνωρίσαμε απ’ τα Αναγνωστικά του Δημοτικού τον Α. Σβάιτσερ. Το σθένος κι η αποφασιστικότητα στα εγχειρήματά του δε σβήνουν όταν το φέρνει ο νους. Μεγάλοι μάθαμε και για τη σκέψη και κοσμοθεωρία του που βασιζόταν στην ιδέα του σεβασμού της ζωής.

Τις λίγες δυνατότητες επαφής με το στοχασμό και τα κείμενά του, ήλθε με πολύ ευχάριστη έκπληξη να αυξήσει περιεκτικά και ποιοτικά, η παραπάνω έκδοση – μετάφραση:  ‘‘Δέος για τη ζωή/ Η σκέψη του μεγάλου ανθρωπιστή μέσα από κείμενα της περιόδου 1905-1965’’. Είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια εισαγωγή στη ζωή και στη σκέψη του Αλβέρτου Σβάιτσερ, μέσα από δικά του κείμενα που εκτείνονται σε έξ δεκαετίες. Μετάφραση-Ανθολόγηση-Χρονολόγιο: Θοδωρής Τσομίδης, εκδ. Πατάκη. Στις 160 σελίδες του, από τα οκτώ μεταφρασμένα κείμενα, αναδύεται η κοσμοθεωρία κι η προσωπικότητα του μεγάλου ανθρωπιστή, ενισχύεται με τις παρατιθέμενες επιστολές, το Επίμετρο του απαράμιλλου βιογράφου Στέφαν Τσβάιχ και το ιδιαίτερα πλούσιο και κατατοπιστικό Χρονολόγιο.

Από μια βιογραφία, ανώτερη αποβαίνει η σκιαγράφηση μιας τέτοιας προσωπικότητας, μέσα απ’ τα κείμενα του ίδιου του Σβάιτσερ (1875-1965), επιφανούς Αλσατού προτεστάντη θεολόγoυ, φιλοσόφου, μουσικολόγου, ιατρού και ιεραποστόλου, που σε ηλικία 30 ετών άρχισε τις ιατρικές σπουδές του. Κατόπιν  έφυγε στην Αφρική (Γκαμπόν, εκείνη την εποχή Γαλλική αποικία) κι αφιέρωσε τη ζωή του (και της συζύγου του) στην ίαση ασθενών και τη μελέτη της νοσολογίας των τροπικών νόσων, έχοντας ιδρύσει στο Λαμπαρενέ νοσοκομείο. Μέσα απ’ τις σελίδες του βιβλίου, η μορφή του πράγματι αναδίνει ένα παρήγορο μεγαλείο. Τα κείμενα είναι επίκαιρα, θίγοντας το πάντα καίριο κι ανεξάντλητο θέμα του ‘‘άλλου’’ και της Ηθικής, του Ανθρωπισμού- αλτρουϊσμού και της εγρήγορης οικολογικής συνείδησης, της Ειρήνης στον κόσμο και του αφοπλισμού, της ανιδιοτελούς προσφοράς, της συνέπειας, της αγιότητας στην εποχή μας και της καλλιέργειας, υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες, του οικουμενικού ανθρώπου. Ο Σβάιτσερ παράλληλα με την ανθρωπιστική του δραστηριότητα, ασχολήθηκε με τη μουσική. Υπήρξε  διάσημος οργανίστας του καιρού του κι έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη μουσική του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Έδινε μουσικές παραστάσεις για να συγκεντρωθούν χρήματα για ιατρικές προμήθειες του νοσοκομείου στη Γκαμπόν.

Με την ανάγνωση των κειμένων του Σβάιτσερ (και για τον Σβάιτσερ), επιτυγχάνεται η ανάδυση της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του, επιβεβαιώνοντας περισσότερο στις μέρες μας την κρίση του Α. Άινστάιν «μέσα στον θλιβερό αυτόν κόσμο ένας μεγάλος άνθρωπος». Για τον αξιέπαινο ανθολόγο, μεταφραστή και συνθέτη του Χρονολογίου, Θεόδωρο Σ. Τσομίδη, που έδωσε στην ελληνική βιβλιογραφία και το ‘‘Δεν θα σιωπήσομε ποτέ/ Οι Προκηρύξεις  του Λευκού Ρόδου 1942-43’’, ευχόμαστε και περιμένομε ακόμη βαθύτερη και υψηλότερη συνέχεια ενασχόλησης  με τη γόνιμη σκέψη του Σβάιτσερ, για το σεβασμό προς κάθε έκφανση της Ζωής, και μια προσωπική, πνευματική σχέση με το σύμπαν.