"Περί Βιβλιοθηκών": ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια για τις βιβλιοθήκες

 "Περί Βιβλιοθηκών" είναι ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια για την ιστορία και το περιεχόμενο των βιβλιοθηκών όλου του κόσμου από την αρχαιότητα έως σήμερα.  Η Βιβλιοθήκη Γιώργου Γάτου φιλοξενείται στην ιστοσελίδα στο link : Βιβλιοθήκη Γιώργου Γάτου

  Ιστορική αναδρομή

 Η Βιβλιοθήκη Γιώργου Γάτου - Ανεξάρτητο Παράρτημα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας ιδρύθηκε και ξεκίνησε την οργανωμένη παρουσία της το 2003 έπειτα από τη δωρεά του Αμφισσέα Γιώργου Γάτου με σκοπό να γίνει ουσιαστικός πυλώνας γνώσης και πολιτισμού της περιοχής.

 

 Ο Γιώργος Γάτος (1931–2010) υπήρξε ένας πολυπράγμων δημοσιογράφος, αρθρογράφος και συγγραφέας που ασχολήθηκε με το πολιτικό, ιστορικό και ελεύθερο ρεπορτάζ καθώς και με την πολιτική, ιστορική και κοινωνική έρευνα της νεότερης Ελλάδας. Εργάστηκε για χρόνια σε διάφορες ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά μεταξύ των οποίων η Αυγή, ο Ριζοσπάστης, το Έθνος, Τα Τετράδια της Δημοκρατίας, 

Αθηναϊκά Γράμματα, συμμετέχοντας παράλληλα σε μεγάλες δημοσιογραφικές αποστολές σε Ευρώπη, Λατινική Αμερική και Άπω Ανατολή. Υπήρξε δραστήριος όσον αφορά τα πολιτιστικά δρώμενα, διοργανώνοντας από το 1964 το φεστιβάλ «Φωκικά» με ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες, θέατρο κ.ά.).            Υπήρξε ο ιδρυτής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άμφισσας και διετέλεσε διευθυντής της από το 1956 έως και το 1966 στην οποία και πρόσφερε το σύνολο της συλλογής του σε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και αρχειακό υλικό.

            Το 2006 υπογράφηκε συμβόλαιο μεταξύ του δωρητή και του Δήμου Άμφισσας. Ο Γιώργος Γάτος προκειμένου να διατηρήσει τη φυσιογνωμία της βιβλιοθήκης με βάση το όραμά του, έθεσε ως έναν από τους όρους του συμβολαίου να καλύπτει τις παρακάτω θεματικές ενότητες: ιστορία, πολιτικές επιστήμες, διεθνείς σχέσεις, οικονομία, κοινωνιολογία, εθνολογία και ανθρωπογεωγραφία, οικολογία και περιβάλλον, θετικές επιστήμες, φιλοσοφία και αισθητική. Μετά τον θάνατο του και μέχρι σήμερα, η βιβλιοθήκη συνεχίζει να δέχεται δωρεές (βιβλία, εφημερίδες κ.τ.λ.) όπως προβλέπεται από τους όρους του συμβολαίου.

Η Βιβλιοθήκη Γιώργου Γάτου στεγάστηκε αρχικά στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου επί της Πλατείας Ησαΐα στην Άμφισσα μαζί με τη Δανειστική Βιβλιοθήκη. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε κεντρικό κτίριο του Δήμου Δελφών όπου και λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Συλλογή της Βιβλιοθήκης. Η συλλογή της Βιβλιοθήκης Γιώργου Γάτου είναι μη δανειστική αλλά προσφέρεται για έρευνα και μελέτη. Εμπεριέχει ένα αξιόλογο και πλούσιο υλικό με 12.000 περίπου τόμους βιβλίων, περιοδικών και εφημερίδων που καλύπτει όλους του τομείς της ανθρώπινης γνώσης με έμφαση στην ελληνική και παγκόσμια ιστορία και τις πολιτικές επιστήμες. Ένας μεγάλος αριθμός βιβλίων αφορά επίσης θέματα τοπικού ενδιαφέροντος του Ν. Φωκίδας και των περιχώρων λόγω καταγωγής του δωρητή. Ο ίδιος υπήρξε μεταξύ άλλων και ο συγγραφέας του δίτομου βιβλίου:  «Η Εθνική Αντίσταση στη Φωκίδα: ΕΑΜ - ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ» (εκδόσεις Πεδίο, 2015) με ένα σημαντικό πρωτογενές υλικό για την περίοδο εκείνη ιδιαίτερα χρήσιμο για τους μελλοντικούς ερευνητές.

Μέσα στον όγκο της συλλογής ξεχωρίζουν κάποια σπάνια και πολύτιμα τεκμήρια μοναδικά στην ελληνική επικράτεια. Ενδεικτικά αναφέρονται τα δύο βιβλία που αφορούν τον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα (1780–1821) με τίτλο «Ρουμελιώτες στην Επανάσταση (Ο Σαλώνων Ησαΐας, Γιαν. Λογοθέτης, Βασίλης Μπούσγος)» τυπωμένο το 1944 και «Ο Σαλώνων Ησαΐας: ο εθνεγέρτης της Ρούμελης» τυπωμένο τη δεκαετία του '60. Ο Φιλικός και αγωνιστής κληρικός Ησαΐας έπεσε μαχόμενος στη μάχη της Αλαμάνας αφού είχε προετοιμάσει το έδαφος για τον ξεσηκωμό στη Φωκίδα μαζί με άλλους αγωνιστές. Ένα ακόμα σημαντικό τεκμήριο είναι η διαθήκη του γεννηθέντος στην Άμφισσα Φιλικού, αγωνιστή και εμπόρου Νικολάου Γιαγτζή (1796–1875) με την οποία όριζε τη σύσταση ελληνικού εκπαιδευτηρίου στην Άμφισσα με τα χρήματα της περιουσίας του. Στη συλλογή της Βιβλιοθήκης βρίσκεται επίσης η ελληνόφωνη εικονογραφημένη εφημερίδα των Ηνωμένων Πολιτειών «Ατλαντίς».

                             

Η εφημερίδα άρχισε να εκδίδεται το 1894 στη Νέα Υόρκη από τα αδέρφια Σόλωνα και Δημήτριο Βλαστό και σταμάτησε την κυκλοφορία της το 1973. Όλο αυτό το διάστημα ασκούσε επιρροή στην ενημέρωση των Ελλήνων ομογενών. Δύο ακόμα σπάνια βιβλία είναι τα : «Πραγματικότητες από τον ελληνικό 18ο αιώνα» του ιστορικού Σπ. Ι. Ασδραχά με άγνωστα και ανέκδοτα κείμενα και «Ο Ρουμελιώτης καπετάνιος του 1821 Ανδρίτσος Σαφάκας και το αρχείο του» από τον λαογράφο και συγγραφέα Δημ. Λουκόπουλο σε έκδοση του 1931, με ιστορικά έγγραφα αναφερόμενα στην Ελληνική Επανάσταση.

                         

      

Πλούσιο επίσης είναι το υλικό σε τοπικές εφημερίδες και περιοδικά με την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης, του Εμφυλίου και της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών καθώς και σε βιβλία και εφημερίδες της Ελλάδας και του εξωτερικού, μιας και ο δωρητής εργαζόταν σε πολλές εφημερίδες ως δημοσιογράφος και αρθρογράφος. Ενδεικτικά αναφέρεται η εφημερίδα το Έθνος στην οποία εκτός από την κάλυψη της επικαιρότητας ήταν πολιτικός - διπλωματικός συντάκτης, σχολιαστής, αρθρογράφος και ερευνητής.

Η συλλογή της Βιβλιοθήκης έχει ταξινομηθεί με βάση το σύστημα ταξινόμησης Dewey (DDC) ενώ οι εφημερίδες και τα περιοδικά έχουν τοποθετηθεί στα ράφια κατά αλφαβητική και χρονολογική σειρά. Από το 2003 που ξεκίνησε η καταγραφή των βιβλίων γίνονταν παράλληλα και η ηλεκτρονική καταχώρησή τους στο βιβλιοθηκονομικό πρόγραμμα «Abekt 4.00». Σήμερα, έχουν όλα καταχωρηθεί και είναι αναζητήσιμα στο διαδίκτυο μέσω της πλατφόρμας του αναβαθμισμένου προγράμματος του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης OpenAbekt στο link https://librarygatou.openabekt.gr/.

 Η «Βιβλιοθήκη Γιώργου Γάτου», όπως και το  συνοδεύον παράρτημα των Αρχείων της, υπάγονται ως «Αυτοτελές Παράρτημα» στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Παιδείας, Τουρισμού, Πολιτισμού και Αθλητισμού Δήμου Δελφών.   

            Σύμφωνα με το συμβόλαιο δωρεάς ο Έφορος και η Γνωμοδοτική Επιτροπή της Βιβλιοθήκης θα μεριμνά για  θέματα εγκατάστασης, στέγασης, συντήρησης, οικονομικής διαχείρισης, προσωπικού, υλικοτεχνικής υποδομής, μηχανολογικού εξοπλισμού (Η/Υ, φωτοτυπικών, κλιματισμού κ.τ.ό.).